[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przedstawi³a ona wynikiswych dzia³añ na VIII plenum KC.(„Ocena wydarzeñ grud-niowych w kraju, ich t³o, charakter oraz wnioski.Warszawa,styczeñ 1971 r." Tekst powielony, 48 str.)Tekst ten, powierzchowny i nic w³aœciwie nie mówi¹cy, niezosta³ podany do publicznej wiadomoœci.Równie¿ dyskusja naVIII plenum zosta³a starannie ocenzurowana.Wbrew sk³ada-nym wczeœniej publicznie obietnicom, nie zamierzano przed-stawiæ spo³eczeñstwu informacji o wydarzeniach na Wybrze-¿u.Konieczne by³o natomiast przygotowanie informacji dlaaktywu centralnego, tym bardziej ¿e zbli¿a³ siê termin VIZjazdu i problem odpowiedzialnoœci za wydarzenia grudniowemusia³ wyp³yn¹æ w kampanii przedzjazdowej.Raport komisjiSzydlaka nie dawa³ odpowiedzi na podstawowe pytania.Dlatego te¿ Biuro Polityczne powo³a³o specjaln¹ komisjê„dla zbadania niektórych kwestii szczegó³owych, zwi¹zanychz wydarzeniami grudniowymi 1970 r." Komisja mia³a równie¿ustaliæ zakres politycznej odpowiedzialnoœci za podejmowanewówczas decyzje i dzia³ania.Komisji przewodniczy³ cz³onek Biura Politycznego, W³a-dys³aw Kruczek.W sk³ad jej wchodzili: cz³onek Biura Polity-cznego, sekretarz KC PZPR Edward Babiuch, przewodnicz¹-cy Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej, Zenon Nowak,zastêpca przewodnicz¹cego CKKP, Stefan Misiaszek orazzastêpca prokuratora generalnego PRL, naczelny prokuratorwojskowy gen.Lucjan Czubiñski.„Komisja w powy¿szym sk³adzie — stwierdzono w przed-stawionym w listopadzie 1971 r.Sprawozdaniu — zaznajomi³asiê szczegó³owo z szeregiem materia³Ã³w dotycz¹cych wskaza-nych spraw.Ponadto komisja przeprowadzi³a wiele rozmówwyjaœniaj¹cych z osobami, które by³y bezpoœrednimi œwiad-kami okolicznoœci poprzedzaj¹cych wyst¹pienie konfliktuoraz towarzysz¹cych formu³owaniu ocen i podejmowaniudecyzji zmierzaj¹cych do jego opanowania.Rozmowy prze-prowadzono tak¿e z osobami, które bezpoœrednio lub poœred-nio uczestniczy³y w dzia³aniach podejmowanych na Wybrze-¿u, a nadto z tymi osobami, które w czasie obrad VIII plenumKC PZPR, w swoich wyst¹pienia lub oœwiadczeniach wysu-wa³y zastrze¿enia w przedmiocie zasadnoœci przedstawionychustaleñ oraz ocen dotycz¹cych wydarzeñ grudniowych".Sprawozdanie komisji liczy 54 strony maszynopisu oraz 18stron „Zestawienia materia³Ã³w, na podstawie których opartezosta³y zasadnicze stwierdzenia zawarte w tekœcie sprawo-zdania komisji BP".Teksty te nigdy nie zosta³y opublikowane.Czytaj¹c je dziœ,nale¿y pamiêtaæ, ¿e mia³y one odegraæ rolê w kampaniiprzedzjazdowej.St¹d odpowiednie roz³o¿enie akcentów.Wi-daæ to wyraŸnie przy omawianiu roli MSW i MON.Pomijamy w publikacji czêœæ pierwsz¹ Sprawozdania,omawiaj¹c¹ okolicznoœci uzasadniaj¹ce powo³anie komisji, jejsk³ad oraz zakres dzia³ania.Pomijamy te¿ pocz¹tek czêœcinastêpnej, omawiaj¹cy sytuacjê spo³eczn¹ na Wybrze¿u.Pozatymi opuszczeniami (14 stron maszynopisu), resztê sprawo-zdania publikujemy w ca³oœci.W kilku miejscach wprowadzo-no do tekstu Sprawozdania wa¿niejsze fragmenty ze wspo-mnianego wy¿ej Zestawienia, zaznaczaj¹c je odrêbn¹ czcion-k¹ (kursywa).Jako uzupe³nienie publikujemy tekst wyst¹pienia Grzego-rza Korczyñskiego na VIII plenum KC PZPR w 1971 r.POLITYKA, 32/1990Wydarzenia na Wybrze¿u zapocz¹tkowane zosta³y na terenie Stoczniim.Lenina w Gdañsku.W dniu 14 grudnia 1970 r.w godzinach rannychw tym¿e zak³adzie pracy dosz³o do przerwy w pracy.Zgromadzeni naterenie zak³adu robotnicy podnosili g³osy krytyki dotycz¹cej decyzjio podwy¿ce cen, a w zwi¹zku z tym tak¿e innych aspektów politykigospodarczej i socjalnej pañstwa oraz zg³aszali ¿¹dania o charakterzeekonomiczno-socjalnym (cofniêcie podwy¿ki cen, podwy¿ka p³ac, rewizjezasad wynagrodzeñ i premiowania itd.).Emocja dzia³añ i ¿ywio³owoœæsprawi³y, ¿e czêœæ zgromadzonych wewn¹trz zak³adu robotników wysz³ana ulicê.W taki sposób dosz³o do demonstracji ulicznych w Gdañsku.Nie ulega w¹tpliwoœci okolicznoœæ, ¿e demonstracje wewn¹trz Stoczniim.Lenina i pierwsze demonstracje uliczne mia³y wyraŸnie robotniczycharakter.Zarówno sk³ad osobowy demonstruj¹cych, jak równie¿ treœæzg³aszanych przez nich ¿¹dañ dowodzi³y, ¿e jest to protest robotniczywobec podjêtej decyzji i zwi¹zanych z ni¹ ró¿nych z³o¿onych aspektówpolityki gospodarczej i socjalnej.Rozwój wydarzeñ w Gdañsku nastêpowa³ bardzo szybko.Fala przerww pracy rozszerzy³a siê na inne zak³ady produkcyjne, demonstracje uliczneponawia³y siê, w ich przebiegu zarysowa³y siê nowe elementy, w postaciprzejawów dzia³ania jednostek anarchistycznych, kryminalnych i chuli-gañskich.Nast¹pi³y akty wandalizmu, grabie¿y mienia spo³ecznego i napa-œci, w tym zw³aszcza na siedziby organów partyjnych i organów MO.Podobnie jak w poprzednich i w tym przypadku o rozwoju sytuacji nabie¿¹co informowany by³ ówczesny I sekretarz KC i niektórzy cz³onkowieBiura Politycznego.Informacje te pocz¹tkowo traktowa³y g³Ã³wnie o rozwoju sytuacjiw Gdañsku, ale ju¿ w dniu 14.12.1970 r.i w dniach nastêpnych — tak¿eo narastaj¹cym spo³ecznym niezadowoleniu i napiêciu w wielu ró¿nychrejonach ca³ego kraju.Pomimo tych sygna³Ã³w o ci¹gle zaostrzaj¹cej siêsytuacji ze strony w³adz centralnych nie zosta³y podjête jakiekolwiekdecyzje lub dzia³ania o charakterze politycznym.Na uwagê równie¿zas³uguje okolicznoœæ, ¿e nie uznano nawet za stosowne poinformowaæo tym groŸnym konflikcie spo³ecznym cz³onków obraduj¹cego w dniu 14grudnia 1970 r.VI Plenum KC PZPR.Oko³o godziny 12.00 dnia 14.12.1970 r.do Gdañska uda³ siê z w³asnejinicjatywy tow.Kocio³ek.Jego wyjazd zaakceptowany zosta³ przez tow.Gomu³kê i tow.Cyrankiewicza.Wraz z tow.Kocio³kiem do Gdañskawyjechali: tow.Karkoszka, tow.Kaim i tow.Pieñkowski.O godz.15.15 tego samego dnia tow.Kliszko przekaza³ drog¹ telefonicz-n¹ do Gdañska polecenie u¿ycia si³ milicyjnych przeciw demonstrantom.W godzinach popo³udniowych dnia 14 grudnia 1970 r.do biernejwewnêtrznej ochrony szeregu gmachów u¿ytecznoœci publicznej w Gdañs-ku u¿yto grup ¿o³nierzy Wojsk Obrony Wewnêtrznej.a) „Podziela³em pogl¹d towarzyszy z KW, z KW MO co do tego, ¿ew sytuacji, jaka mia³a miejsce w dniu 14.12.70 r.(atak na obiekty,demolowanie obiektów, próby podpaleñ) i stwarza³a realne dalszeniebezpieczeñstwa konieczne jest zabezpieczenie szeregu obiektówi gmachów.Poniewa¿ si³y MO dla tego celu by³y niewystarczaj¹ce,zgadza³em siê z tym, ¿e jest konieczne u¿ycie dla ochrony obiektówjednostek wojsk wewnêtrznych.W sprawie koniecznoœci rozpatrzeniai ustalenia zasad u¿ycia wojsk rozmawia³em z gen.Jaruzelskim.Niejestem w stanie stwierdziæ, czy moja rozmowa z gen.Jaruzelskim.mia³a miejsce przed czy ju¿ po podjêciu decyzji, co do faktu wprowadze-nia oddzia³Ã³w wojsk wewnêtrznych do poszczególnych obiektów" (str
[ Pobierz całość w formacie PDF ]