OM57

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Za mo�ojcami szli dzicy do�scy Kozacy; dalej Czerkasi walcz�cy z bliska no�ami,tu� Tuhaj-bej wiód� wyborowych nohajców; za nimi Subagazi bia�ogrodzkichTatarów, tu� Kurd�uk �niadych astracha�ców zbrojnych w olbrzymie �uki istrza�y, z których ka�da nieledwie za dziryt uj�� mog�a.Szli jedni za drugimitak g�sto, �e gor�cy oddech z ty�u id�cych oblewa� karki przodowym.Ilu ich pad�o, nim doszli na koniec do owej fosy cia�ami je�ców zasypanej, któ�opowie, któ� wy�piewa! Lecz doszli i przeszli, i pocz�li si� drze� na wa�y.Wówczas rzek�by�, �e ta noc gwia�dzista - to noc s�du ostatecznego.Dzia�a, niemog�c t�uc bli�szych, rycza�y ogniem nieustannym na dalsze szeregi.Granaty,kre�l�c �uki ogniste po niebie, lecia�y z chichotem piekielnym, czyni�c wciemno�ci dzie� jasny.Piechota niemiecka i polska �anowa, a obok niejspieszeni dragoni ksi��cy leli prawie wprost w twarze i piersi mo�ojcówp�omie� i o�ów.Pierwsze ich szeregi chcia�y si� cofa� i pchane z ty�u, nie mog�y.Wi�c marlina miejscu.Krew bluzga�a pod stopami nast�puj�cych.Wa�y sta�y si� �liskie,obsuwa�y si� po nich nogi, r�ce, piersi.Oni darli si� na nie, spadali i znówsi� darli, przykryci dymem, czarni od sadzy, k�uci, r�bani, strzelani, gardz�cranami i �mierci�.Miejscami walczono ju� na bia�� bro�.Widzia�e� ludzi jakbynieprzytomnych z w�ciek�o�ci, z wyszczerzonymi z�bami, z twarz� zalan� krwi�.�ywi walczyli na drgaj�cej masie pobitych i konaj�cych.Nie by�o ju� s�ycha�komendy, jeno krzyk ogólny, straszny, w którym gin�o wszystko: i grzechotstrzelb, i charczenie rannych, i j�ki, i syk granatów.I trwa�a ta walka olbrzymia a bezpardonowa przez ca�e godziny.Naokó� wa�uurós� drugi wa� trupów - i tamowa� przyst�p szturmuj�cym.Siczowych wyci�toniemal do nogi, pu�k perejas�awski le�a� pokotem naokó� wa�u; karwowski,brac�awski i huma�ski by�y zdziesi�tkowane - ale inne pcha�y si� jeszcze,popychane z ty�u przez gwardie hetma�skie, rumelskich Turków i urumbejskichTatarów.Jednak�e zamieszanie powstawa�o ju� w szeregach napastniczych, gdytymczasem naoko�o �anowe piechoty polskie, Niemcy i dragonia nie ust�pili dot�dani pi�dzi.Zziajani, krwi� ociekli, porwani sza�em bojowym, spotnieli,wpó�ob��kani od zapachu krwi, rwali si� jedni przez drugich ku nieprzyjacielowitak w�a�nie, jak rozw�cieczeni wilcy dr� si� ku stadu owiec.W tej chwiliChmielnicki natar� powtórnie z niedobitkami pierwszych pu�ków i z ca��nietkni�t� jeszcze pot�g� bia�ocerkwian, Tatarów, Turków i Czerkasów.Dzia�a z okopów przesta�y grzmie�, granaty �wieci�, tylko bro� r�czna zgrzyta�aprzez ca�� d�ugo�� zachodniego wa�u.Zgie�k wszcz�� si� na nowo.Na koniec istrzelba umilk�a.Ciemno�ci pokry�y walcz�cych.I ju� �adne oko nie mog�o widzie�, co si� tam dzieje - jeno przewraca�o si� co�w pomroce jakby olbrzymie cielsko potworu rzucane konwulsjami.Nawet z krzykównie mo�na by�o ju� pozna�, czy brzmi w nich tryumf, czy rozpacz.Chwilami i onemilk�y, a wtedy s�ycha� by�o tylko jakby olbrzymi jeden j�k rozlegaj�cy si� zewszech stron, spod ziemi, na ziemi, w powietrzu, wy�ej i wy�ej, jak gdyby idusze odlatywa�y j�cz�c z tego pobojowiska.Ale by�y to krótkie przerwy: po takiej chwili wrzaski i wycia odzywa�y si� zwi�ksz� jeszcze si��, coraz chrapliwsze, coraz bardziej niecz�owiecze.Wtem znów zagrzmia� ogie� r�cznej strzelby: to oberszter Machnicki z reszt�piechoty przychodzi� w pomoc utrudzonym regimentom.Tr�bki na odwrót pocz�ygra� w tylnych szeregach mo�ojców.Nasta�a przerwa, pu�ki kozackie oddali�y si� od okopu na staj� i stan�y podos�on� w�asnych dzia�- ale nie min�o i pó� godziny, gdy Chmielnicki znowuzerwa� si� i po raz trzeci gna� ich do szturmu.Ale wówczas na okopie ukaza� si� na koniu sam ksi�� Jeremi.�atwo go by�opozna�, bo proporzec i bu�czuk hetma�ski wia�y mu nad g�ow� - a za� przed nim iza nim niesiono kilkadziesi�t pal�cych si� krwawo pochodni [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum