[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie istnia³a ona jeszcze wprawdzie jako wyodrêbniona dyscyplina, ale pojawia³ysiê prace z tej dziedziny-filozofów, ekonomistów, teologów.Np.w 1926 r.E.Lord, wyk³adowca Boston Uniwersity, opublikowa³ ksi¹¿kê pt."The Fundamentalsof Business Ethics'' (New York), w której, na podstawie wieloletnich obserwacjii dyskusji, wy³o¿y³ podstawowe zasady moralne ówczesnego biznesu.W latachszeœædziesi¹tych, a zw³aszcza siedemdziesi¹tych, nast¹pi³o ju¿ wyodrêbnieniesiê etyki biznesu jako samodzielnej dziedziny badawczej.Mia³y na to wp³ywzarówno burzliwe wydarzenia polityczne w œwiecie, jak i gwa³towana ekspansjabiznesu w skali œwiatowej, a zarazem rozwój œwiadomoœci niekorzystnychnastêpstw tych procesów dla ludzkoœci i œrodowiska przyrodniczego.W latach osiemdziesi¹tych zaznacza siê gwa³towny wzrost zainteresowañ etyk¹biznesu.Jest to widoczne w ca³ym œwiecie, choæ g³Ã³wnie w USA oraz Kanadzie.Powstaj¹ liczne placówki badawcze z tej dziedziny, a na uczelniachwyspecjalizowane kierunki studiów z dziedziny etyki biznesu.Pojawiaj¹ siê liczne kodeksy etyczne koncernów, firm, poszczególnych dziedzin irodzajów biznesu.W Stanach Zjednoczonych swe etyczne kodeksy postêpowania ma wieleprzedsiêbiorstw i firm.Kodeksy te ró¿ni¹ siê treœci¹, zakresem i charakteremzawartych w nich zasad moralnych.Istnienie takich kodeksów nie oznacza, ¿eka¿da firma stosuje siê do przyjêtych w nich regu³.Stopieñ ich praktycznejstosowalnoœci pozwala okreœlaæ stopieñ uczciwoœci danej firmy.Samo zaœistnienie takich kodeksów daje podstawê kontrahentom, akcjonariuszom, klientom,spo³eczeñstwu w ogóle, by ¿¹daæ od firmy zgodnoœci w dzia³aniu z przyjêtymi wkodeksie zobowi¹zaniami.Pojawia siê wiele dokumentów - sprawozdañ - dotycz¹cych zagadnieñ etycznych wbiznesie, opracowywanych przez organizacje biznesu -takie np., jak "EthicsResours Center" w Stanach Zjednoczonych, czy "Institute of Business Ethics" wWielkiej Brytanii.Wiele norm o charakterze etycznym zaleca ONZ-owska Komisja do Spraw KoncernówPonadnarodowych, np.powstrzymywanie siê od praktyk korupcyjnych, ochronêkonsumenta, respektowanie praw cz³owieka, dba³oœæ o œrodowisko.Istnieje KodeksŒwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) okreœlaj¹cy zasady produkcji i sprzeda¿ypokarmu dla niemowl¹t, obowi¹zuj¹ce w skali œwiatowej.Podobny zasiêg maj¹kodeksy postêpowania w przemyœle chemicznym, dotycz¹ce równie¿ m.in.bezpieczeñstwa w zakresie produkcji i dystrybucji œrodków chemicznych.Rozwija siê etyka biznesu jako dyscyplina naukowa - uprawia j¹ wieluteoretyków.Ukazuj¹ siê czasopisma naukowe z tego zakresu.Bogata te¿ jestliteratura przedmiotu, tak¿e w Polsce.(Wykaz tej literatury zamieszczony jestw publikacji.,Etyka biznesu" - red.J.Dietl, W.Gasparski).W Polsce wielepoœwiêconych etyce biznesu tekstów zamieszczaj¹ m.in.takie czasopisma, jak"Aida Media", ,.Businessman magazine", "Ekonomista", "Prakseologia", "Przegl¹dOrganizacji".a tak¿e prasa codzienna.Istnieje wiele stowarzyszeñ w rodzaju,.European Business Ethics Network" podejmuj¹cych te zagadnienia.Jegozbiorowym polskim cz³onkiem jest Zespó³ Etyki Biznesu Towarzystwa NaukowegoPrakseologii.W r.1994 naukowcy skupieni w tym Zespole spotkali siê, nazaproszenie Fundacji Ekonomicznej Przedsiêbiorczoœci, na konferencji naukowej w£odzi, w której udzia³ wziêli wyk³adowcy etyki biznesu uczelni wy¿szych wPolsce.Rezultatem tej konferencji sta³a siê m.in.wspomniana, obszernapublikacja p.t."Etyka biznesu".(red.J.Dietl, W.Gasparski).Dzia³aj¹ m.in.wyznaniowe organizacje etyczne, np.Miêdzynarodowa Unia ChrzeœcijañskaKierowników Biznesu z siedzib¹ w Brukseli.W r.1997 zosta³ uchwalony przez VIWalne Zgromadzenie zwi¹zków Banków Polskich kodeks dobrej praktyki bankowej.Odbywa siê te¿ wiele konferencji, sympozjów i seminariów poœwiêconych tejproblematyce.W r.1992 w Stanach Zjednoczonych odby³a siê MiêdzynarodowaKonferencja nt.Etyki Biznesu, która zgromadzi³a ponad 300 uczestników zdwudziestu dwóch krajów.Na VI Ogólnopolskim ZjeŸdzie Filozoficznym (Toruñ1995) wœród wielu sekcji znalaz³a siê te¿ sekcja etyki biznesu.IstniejeKomitet Edukacji Rynku Pracy i Etyki Zawodowej Krajowej Izby Gospodarczej.Wpewnym sensie etyka biznesu staje siê modna, co wynika nie tylko zmechanicznego naœladownictwa, ale ze zrozumienia jej koniecznoœci i rangi.Trac¹ powoli podstawê utyskiwania, i¿ etyki nie uczy siê w szko³ach biznesu izarz¹dzania, skoro wiele z nich wprowadza do swych programów zajêcia z tejdziedziny, powstaj¹ te¿ katedry - zak³ady - etyki biznesu.Nie znaczy to, i¿nie maj¹ racji ci, którzy zwracaj¹ uwagê na niski poziom wiedzy etycznejnaszego spo³eczeñstwa, a w ogóle do spraw etyki przywi¹zuje siê nadal niewielk¹wagê.W naszym kraju nie upowszechni³a siê jeszcze praktyka opracowywania swychkodeksów przez poszczególne firmy, choæ próby takie s¹ ju¿ podejmowane,zw³aszcza przez du¿e firmy, maj¹ce kontrahentów zagranicznych.Z inicjatywyKrajowej Izby Gospodarczej podjêto dyskusjê nad projektem "Zasad etyki wdzia³alnoœci gospodarczej", czyli swoistego kodeksu etycznego.W projekciemówi siê o "dobrych obyczajach", o "moralnych sposobach" uzyskiwania dochodu,"etycznym gospodarowaniu", o "godnoœci zawodowej", "honorze kupieckim",zakazie oszukiwania klientów itp.Business Center Club - elitarna organizacjapolskich przedsiêbiorców przygotowuje kodeks etyczny dla swoich cz³onków,domagaj¹cy siê niesienia przez nich pomocy s³abszym, œwiadczeñ na rzecz ochronyzdrowia, rozwoju nauki i kultury, a przede wszystkim bezwzglêdnegoprzestrzegania propagowanych przez klub regu³ moralnych.W ró¿nych publikacjachposzczególni autorzy zamieszczaj¹ w³asne projekty kodeksów-czydekalogów-moralnych dla biznesmenów (w³aœcicieli firm, mened¿erów itp.).Kodeksy etyki biznesu - podobnie jak wszelkie kodeksy etyki zawodowej - nieokreœlaj¹ procedur postêpowania na zasadzie œcis³ych przepisów, urzêdowychrozporz¹dzeñ.Stanowi¹ one drogowskaz, wskazuj¹cy drogê postêpowania moralnies³usznego, ale wymagaj¹ subiektywnej aprobaty tej drogi jako w³aœciwej.5.UWARUNKOWANIA I UZASADNIENIA ETYKI BIZNESU.Jakie s¹ podstawy, na których wznosi siê konstrukcja tej etyki? Jakie racje j¹uzasadniaj¹ i wspieraj¹? Mo¿na je uj¹æ w dwie grupy.Pierwsz¹ stanowi¹ uzasadnienia - racje ogólnoetyczne, aksjologiczne -humanistyczne.Etyka biznesu obejmuje powszechnie uznawane wartoœci i zasadymoralne, wspiera siê na nich.Odwo³uje siê do sumienia - do godnoœci i honoru,poczucia w³asnej wartoœci i satysfakcji moralnej.Tak¿e do dobra innych ludzi ica³ego spo³eczeñstwa-do zasad ¿yczliwoœci, szacunku dla cz³owieka,solidarnoœci i sprawiedliwoœci.Przeciwstawiaj¹ siê one instrumentalnemutraktowaniu cz³owieka - pracownika, klienta - jako jedynie œrodka doosi¹gniêcia w³asnego celu, sukcesu, zysku.Czêsto przywo³ywany tu jestimperatyw g³oszony przez Kanta
[ Pobierz całość w formacie PDF ]