Denis Diderot Kubus Fatalista i jego pan

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czy pan mniema, �e to jest nic: wiedzie� raz na zawsze,jasno, wyra�nie,czego si� trzyma�? Wszystkie dotychczasowe k�ótnie pochodzi�y st�d, i� niepowie-83dzieli�my sobie wyra�nie, �e pan b�dzie si� nazywa� moim panem, ale ja b�d� wistociepa�skim.Oto�my si� porozumieli, teraz pozostaje drepta� spokojnie t� drog�.Pan: Gdzie� ty, u diab�a, nauczy� si� tego wszystkiego?Kubu�: W wielkiej ksi�dze.Ach, panie, darmo zastanawia� si�, rozmy�la�,studiowa� wewszystkich ksi��kach �wiata, jest si� zawsze strasznym dudkiem, je�li si� nieczyta�o wwielkiej ksi�dze.Po po�udniu s�o�ce wyjrza�o zza chmur.Kto� z podró�nych upewni�, �e mo�nadomaca�si� brodu.Kubu� zeszed� na dó�, pan wynagrodzi� gospodyni� bardzo hojnie.Uwrót ober�yzebra�o si� sporo podró�nych zatrzymanych niepogod� i gotuj�cych si� do dalszejdrogi, wich liczbie Kubu� i jego pan, dalej cz�owiek w szczególny sposób o�eniony ijego towarzysz.Piechury uj�li kije i zarzucili sakwy, inni sadowili si� w furgonach ikarocach; je�d�cydosiedli koni przepijaj�c strzemiennego.Uprzejma gospodyni trzymaj�c butelk� wr�cepodaje szklanki, nape�nia nie zapominaj�c swojej; ze wszech stron padaj� kuniej uprzejmewykrzykniki; odpowiada grzecznie i weso�o.Jeszcze ostatni uk�on, ostrogakoniom � i wdrog�.Przypadkowo Kubu� i jego pan, margrabia des Arcis i jego towarzysz jechali wjednymkierunku.Z tych czterech osób jedynie ostatnia jest wam nie znana.By� tom�odzieniec zaledwiedwudziestodwu- lub trzyletni.Twarz jego wyra�a�a wielk� nie�mia�o��, g�ow�trzyma�nieco przekrzywion� na lewo; by� milcz�cy i do�� nieobyty w �wiecie.Kiedy si�k�ania�,pochyla� si� górn� cz�ci� cia�a, nie poruszaj�c nóg; kiedy siedzia�, nerwowymruchemujmowa� ci�gle po�y surduta i zak�ada� je na uda albo te� trzyma� r�ce wsuni�teza surdut is�ucha� mówi�cego z przymkni�tymi oczyma.To szczególne zachowanie starczy�o,abyKubu� go przenikn��; nachylaj�c si� do pana rzek�: � Za�o�� si�, �e ten m�odycz�owiek nosi�mnisz� sukienk�.� Czemu� to.Kubusiu?� Zobaczy pan.Czterej podró�ni w�drowali razem, zabawiaj�c si� rozmow� o deszczu, pogodzie,gospodyni,gospodarzu, o k�ótni z margrabi� des Arcis o Link�.�akoma i niechlujna sukaociera�a si� co chwila o jego po�czochy; spróbowawszy bez skutku przep�dzi�serwet�,zniecierpliwiony, kopn�� j� w ko�cu do�� silnie.I oto rozmowa skierowa�a si� na szczególne przywi�zanie kobiet do zwierz�t.Ka�dy wyrazi�swoje zdanie, pan za� Kubusia zwracaj�c si� do niego rzek�: � A ty, Kubusiu, comy�lisz?Kubu� zapyta� pana, czy nie zauwa�y�, �e biedni ludzie, cho�by w najwi�kszejn�dzy inie maj�c chleba dla siebie, wszyscy chowaj� psy; co wi�cej, psy te, zmuszanedo wszelkiegorodzaju sztuk, chodzenia na dwóch �apach, ta�czenia, aportowania, skakaniaprzezkij, udawania nieboszczyka, p�dz� przy tej edukacji najop�aka�szy �ywot.Zczego wyci�gn��wniosek, i� wszelki cz�owiek pragnie rozkazywa� drugiemu, poniewa� zwierz�znajdujesi� w spo�ecze�stwie tu� poni�ej warstw najpo�ledniejszych, znosz�cych rozkazywszystkich innych, te chowaj� sobie zwierz�ta, aby te� móc komu� rozkazywa�.�W �wiecie� powiada� Kubu� � ka�dy ma swego psa.Minister jest psem króla, szefkancelarii psemministra, �ona psem m�a albo m�� psem �ony; bez ko�ca.Kiedy pan ka�e mi mówi�wówczas, gdy chcia�bym milcze�, co, mówi�c prawd�, zdarza si� rzadko � ci�gn��Kubu� �kiedy ka�e milcze� wówczas, gdy chcia�bym mówi�, co jest bardzo trudne; kiedysi� domagahistorii moich amorów, gdy ja wola�bym rozmawia� o czym innym; kiedy zacz��emhistori�moich amorów, a on mi przerywa; czym�e jestem wówczas innym jak nie jego psem?Ludzie s�absi s� psami silniejszych.Pan: Ale, Kubusiu, owo przywi�zanie do zwierz�t spotyka si� nie tylko ubiedaków;znam wielkie panie otoczone zgraj� psów, nie licz�c kotów, papug i ptactwa.84Kubu�: To smutne �wiadectwo dla nich i dla otoczenia.Nie kochaj� nikogo, niktich niekocha; rzucaj� psom uczucie, z którym nie wiedz�, co pocz��.Pan: Przysmaki, które daje si� tym zwierz�tom, starczy�yby na wy�ywienieniejednegon�dzarza.Kubu�: A teraz czy si� pan temu dziwi?Pan: Nie.Margrabia des Arcis spojrza� na Kubusia, u�miechn�� si� z jego filozofii izwracaj�c si�do pana rzek�: � Ma pan, widz�, s�ug�, jakich nie spotyka si� co dzie�.Pan: S�ug�! bardzo pan �askaw dla mnie; to ja jestem jego s�ug�: nie dalej jakdzi� ranoma�o brak�o, aby mi tego dowiód� bardzo wyra�nie.Tak gwarz�c dotarli do miejsca noclegu, gdzie wspólnie zakwaterowali si� napopas.PanKubusia i margrabia des Arcis wieczerzali razem; Kubusiowi i m�odemucz�owiekowi nakrytoosobno.Pan skre�li� w kilku s�owach histori� Kubusia i jego fatalistycznypogl�d na�wiat; margrabia wspomnia� o m�odzie�cu, który mu towarzyszy�.By� on wprzódmnichemregu�y premonstrantów21.Opu�ci� klasztor w niezwyk�ych okoliczno�ciach;przyjaciele poleciligo margrabiemu, wzi�� go na razie jako sekretarza, nim si� dla niego trafi colepszego.Pan Kubusia rzek�: � To zabawne.Margrabia des Arcis: Co pan w tym widzi zabawnego?Pan: Mówi� o Kubusiu.Ledwie weszli�my do gospody, gdzie sp�dzili�my ostatni�noc.Kubu� rzek� po cichu: � Panie, niech si� pan przypatrzy temu m�okosowi: za�o��si�, �e by�mnichem.Margrabia: Nie wiem po czym, ale trafi�.Czy pan si� wcze�nie k�adzie?Pan: Zazwyczaj niezbyt, a dzi� wieczór tym mniej mi pilno: zrobili�my ledwo pó�stajania.Margrabia des Arcis: Je�eli pan nie ma nic lepszego lub przyjemniejszego,opowiem muhistori� mego sekretarza; te� wcale oryginalna.Pan: Pos�ucham ch�tnie.S�ysz� ci�, czytelniku, powiadasz: � A amory Kubusia?.� Czy my�lisz, �e niejestemich równie ciekawy? Czy� zapomnia�, �e Kubu� lubi� mówi� o sobie: powszechnyna�óg ludzijego stanu, na�óg, który wyrywa ich ze zwyk�ego poni�enia, stawia na trybunie iprzeobra�anaraz w zajmuj�ce osobisto�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum