Bauman Z. Dwa szkice o moralnosci ponowoczesnej

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Filozofowie, wychowawcy i ka�znodzieje zgodnie utrzymuj�, �e abywyg�osi� zdanie etyczne nie do�� po�wiedzie�, �e pewni ludzie uwa�aj� pewneuczynki za dobre b�d� z�e.Filozofowie, wychowawcy i kaznodzieje uwa�aj�zajmowanie si� etyk� za swój obowi�zek dlatego w�a�nie, �e �aden z nich nieprzyzna�by �zwyk�ym ludziom" prawa do wyg�aszania s�dów wi��cych o tym, codobre a co z�e, i �e �aden nie przysta�by na uznanie takich �laickich" s�dów zaauto�rytatywne bez poddania ich dodatkowej próbie.Etyka jest czym� wi�cej ni� opisem tego, co ludzie czyni�; jest wi�cej nawetni� opisem ich pogl�dów na to, co czyni� powinni aby41by� lud�mi przyzwoitymi, sprawiedliwymi lub dobrymi - aby, ogólnie bio�r�c,�by� w porz�dku".Zdania etyczne we w�a�ciwym tego s�owa znaczeniu to takiezdania, których prawdziwo�� nie zale�y od tego, co ludzie czyni� ani od tego,co uwa�aj� �e czyni� powinni.W wypadku sprzeczno�ci mi�dzy zdaniami etycznymia post�pkami lub wierzeniami �zwyk�ych ludzi", etycy oznajmi� bez wahania, �e�zwykli ludzie" s� w b��dzie.Jedynie etyka jest w stanie i jedynie etyka maprawo orzeka� o tym, co naprawd� czyni� nale�y, by dobru sta�o si� zado��.Etyka doskona�a jawi si� na kszta�t kodeksu przepisów prawnych, okre�laj�cychczyny poprawne powsze�chnie - to znaczy, w�a�ciwe dla wszystkich ludziwszystkich czasów; takich przepisów, jakie rozró�niaj� uczynki dobre od z�ychraz na zawsze i bez wzgl�du na okoliczno�ci lokalne.Z tego w�a�nie powoduwypowia�danie s�dów etycznych winno by� powierzone ludziom szczególnegopo�kroju - filozofom, wychowawcom, kaznodziejom - o których mo�na za�o�y�, �eustawieni s� w �yciu w sposób szczególnie sprzyjaj�cy docho�dzeniu prawdypowszechnej, ponadczasowej i ponadlokalnej.Z tego te� powodu przyzna� wypadatym szczególnym ludziom, ekspertom etycznym, pozycj� o szczególnym autoryteciewobec �zwyk�ych ludzi", takich co to po�gr��eni w drobnych i mia�kich sprawachcodziennych powodowani s� w swym post�powaniu si�� przyzwyczajenia, i co to niepotrafiliby powiedzie�, nawet przyci�ni�ci do muru, jakim to regu�om ich czynys� podporz�d�kowane i dlaczego tym regu�om a nie innym.Autorytet ekspertówetycz�nych jest zarazem autorytetem prawodawców i s�dziów.To oni, ekspercietyczni, uk�adaj� prawa i oni te� orzekaj�, na ile post�pki zgodne lubnie�zgodne s� z duchem i liter� praw.Twierdz� oni, �e posiadaj� dla pe�nieniaobu tych nader odpowiedzialnych ról kwalifikacje dla zwyk�ych ludzinie�osi�galne - a to dzi�ki rozmowom z duchami przodków, studiowaniu przez Bogapowierzonych dokumentów, czy te� rozszyfrowaniu, sine ira et studio,bezstronnych i nieznosz�cych sprzeciwu nakazów Rozumu.Wynios�y stosunek do kompetencji etycznych prostych ludzi, jak i bez�wzgl�dnyautorytet z góry przyznany wszystkiemu, co na tematy etyczne powiedz�, mog�powiedzie� lub zechc� powiedzie� uczeni specjali�ci, wspieraj� si� na z�o�eniu,�e s�dy etyczne nie s� we w�a�ciwy sposób, �ugruntowane" je�li jedynymargumentem na ich rzecz jest okoliczno��, �e �ludzie uwa�aj� je za s�uszne" lubw praktyce stosuj� si� do nich w �yciu codziennym.Fundamenty jakie wedlespecjalistów nadawa�yby si� do budowania kodeksu etycznego musz� by� bardziejod zmiennych ludz�kich obyczajów i notorycznie ulotnych opinii, stabilne.Cowi�cej, trzebaby by�y one za�o�one w bezpiecznej odleg�o�ci od targowiska spraw co�dziennych,w miejscu dla ludzi pogr��onych w sprawach �wieckich a przy�ziemnychniewidocznym - tak by nikt nie �mia� twierdzi�, �e zna je równie dobrze jakspecjalnie w tym celu kszta�ceni specjali�ci, i �e jest równie dobrym jak onis�dzi� cnotliwo�ci swych czynów.Niekompetencja etyczna zwyk�ych ludzi iautorytet ekspertów etycznych warunkuj� si� i wspieraj� nawzajem; podstaw� obujest za� postulat �nale�ycie ugrunto�wanej" etyki [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum