[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Polacy i Polska w "Weselu".Genez¹ utworu sta³o siê wesele Lucjana Rydla z ch³opk¹ Jadwig¹ Miko³ajczykówn¹w pod-krakowskich Bronowicach w listopadzie 1900r.Postaci mo¿na podzieliæ naosoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy).G³Ã³wnymi osobami s¹: Pan i PannaM³oda, Gospodarz (W³odzimierz Tetmajer), Gospodyni, Dziennikarz (zestañczykowskiego, konserwatywnego pisma "Czas"), Poeta (KazimierzPrzerwa-Tetmajer), Czepiec (wójt, starosta wesela), Klimina, Radczyni (AntoninaDomañska - autorka ksi¹¿ek dla dzieci), Rachela (córka karczmarza Singera),Jasiek (brat Panny M³odej).Weselnicy wywodz¹ siê z inteligencji b¹dŸ zch³opstwa.Akt I ma charakter realistyczny i jest obserwacj¹ spo³eczeñstwa.Ch³opiinteresuj¹ siê ¿yciem spo³ecznym - Czepiec pyta Dziennikarza - "Có¿ tam, panie,w polityce?".Inteligenci lekcewa¿¹ to jednak - uwa¿aj¹ stan za ograniczony dozasiêgu parafii.Traktuj¹ ch³opów jako skansen obyczajów i wartoœci,urzeczywistniaj¹cych ideê "wsi spokojnej" Kochanowskiego.Ch³opów cechujepatriotyzm i zapa³, ale potrzeba im przywódcy - Czepiec wspomina tradycjêudzia³u ch³opów w powstaniu koœciuszkowskim.Inteligencja nie rozumieobyczajów, nie wie nic o pracy na roli - w rozmowie z Radczyni¹ Klimina mówi -"Wyœcie sobie, a my sobie." - Po-eta - "My do Sasa, wy do lasa".Gospodarzwytyka artystom, ¿e popadaj¹ w ch³opomaniê, pseudofascynacjê wsi¹ i pijañstwo -Nos.Dialog Poety i Racheli wzywaj¹cy na weselê Chocho³a zapowiada zmianê konwencji- Akt II ma charakter fantastyczny, symboliczny i zwi¹zany jest z osobamidramatu.Zjawy s¹ personifikacj¹ rozterek wewnêtrznych, myœli, marzeñ i odczuæosób realnych.Marysi ukazuje siê Widmo, Dziennikarzowi - Stañczyk, Poecie -Czarny Rycerz, Panu M³odemu - Hetman, Dziadowi - Upiór, Gospodarzowi -Wernyhora.Widmo symbolizuje têsknotê mi³osn¹ ch³opki do zmar³ego narzeczonego.Stañczyk jest alegori¹ troski o losy kraju.Dziennikarz stwierdza, ¿e Polacy s¹bezczynni, równie¿ i on; bez walki zmierzaj¹ ku zatraceniu.B³azen krytykujedzia³alnoœæ lojalistów.Daje dziennikarzowi kaduceusz - symbol w³adzy - mówi"m¹æ tê narodow¹ kadŸ, serce truj, g³owê traæ".Dziennikarz prze¿ywa rozterkê,ale rezygnuje z podjêcia postêpowych dzia³añ.Rycerz Zawisza Czarny jestwcieleniem marzeñ artystów M³odej Polski o sile i potêdze ducha.Ukazuje Poeciejego pustkê jako dekadenta i nicoœæ w czasach gdy spo³eczeñstwo potrzebowa³oliteratury tyrtejskiej.Hetman Branicki, targowiczanin jest symbolem zdrajcyojczyzny i idea³Ã³w.Ukazuje Panu M³odemu, ¿e jego œlub jest wyrazem ludomanii,nie zaœ faktycznego zbratania siê ch³opów i inteligencji.Upiór to Jakub Szela,który by³ przywódc¹ rabacji galicyjskiej.Stwierdza, i¿ miêdzy ch³opami, ainteligencj¹ nie mo¿e istnieæ porozumienie.Upiór symbolizuje mœciciela krzywdych³opskiej i nosi ciê¿ar morderstwa pope³nione-go na szlachcie.Wernyhora tolegendarny Kozak z II po³.XVIII, który wieszczy³ wojny napoleoñskie, rozbioryi wyzwolenie Polski.Przekazuje on gospodarzowi z³oty róg oraz misjêzorganizowania wœród ch³opów zrywu narodowego.Ten okazuje siênieodpowiedzialny - od-daje róg Jaœkowi i znu¿ony zabaw¹ zasypia.Akt III ³¹czydwie p³aszczyzny utworu.Gospodarz przypomina sobie o "niepodleg³oœciowymzleceniu".Okazuje siê, ¿e Jasiek zgubi³ róg schylaj¹c siê po czapkê z piórami.Nie ziœci³y siê marzenia o wolnoœci.Zebrani tañcz¹ w b³êdnym kole niemocy izapomnienia w rytm œpiewu chocho³a.Wyspiañski ukaza³ przygnêbiaj¹cy obraz spo³eczeñstwa.Wykaza³ podzia³ stanowy,którego nie zmieniaj¹ ch³opomañskie gesty inteligentów.Ch³opi czuj¹ niechêæ doszlachty z powodu zatargów historycznych i braku faktycznego zainteresowanialosami kraju."Wesele" jest kry-tyk¹ teraŸniejszoœci i przesz³oœci.Stanowi s¹dnad biernoœci¹, egoizmem i pych¹ inteligencji.Wyspiañski potêpia³ postawydekadenckie.Obali³ mit wspólnoty narodowej i mit arkadyjski.Konkluzjê dramatuzawiera symboliczny "chocholi taniec"
[ Pobierz całość w formacie PDF ]