Tacyt

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pokrywa� ob�udn� skromno�ci� krwawy umys�tak chytrze, �e mu ani wi�zienie matki, ani wygnanie braci s�owa z ust niewycisn�o.Wci�ga� przy tym w siebie wszystkie starca obyczaje, stroj�c si� takjak on, a w rozmowach niewiele ró�nych od niego s�ów u�ywaj�c.St�d posz�o owekrasomówcy Passjena przys�owie: ��e nie by�o nad niego nigdy ani lepszegoniewolnika, ani gorszego pana.� Nie nale�y mi tu omin�� proroctwa Tyberiusza oGalbie, ówcze�nie konsulu, który przyzwawszy go do siebie i ró�nymi pytaniamiwybadawszy, na koniec te s�owa greckim j�zykiem powiedzia�: �i ty Galbokiedykolwiek skosztujesz pa�stwa.� Pó�ne mu tym i znikome nader wró��cpanowanie z nauki chaldejskich astrologów, w której si� pod Trazyllem na wyspieRodu wy�wiczy�, do�wiadczywszy najpierw bieg�o�ci jego tym sposobem:Ilekro� chcia� si� poradzi� w jakiej� sprawie, wst�powa� na sam wierzcho�ekdomu z jednym wyzwole�cem, �wiadomym pa�skiej tajemnicy.Ten ch�op du�y, a nieuczony, prowadzi� ukrytymi �cie�kami po strasznych przerwach (bo to mieszkaniena skale wisia�o) m�drca, którego Tyberiusz mia� do�wiadcza�, a powracaj�cegoje�li si� nieukiem, albo szalbierzem okaza�, na �eb do morza spycha�, abysekretu nie wyjawia�.Tam wtedy Trazyllus zaprowadzony, gdy z podziwem Cezarawiele mu rzeczy przysz�ych i panowanie odkry�.Spyta� go: �a o swojej doli te�co� rozumiesz? Jaki sobie rok tera�niejszy i dzie� wró�ysz?� Na co gdy si�pilnie gwiazdom, obrotom ich i zale�no�ciom przypatrywa�, pocz�� si� najpierwzdumiewa�, potem trwo�y�, a im si� bardziej przygl�da�, w tym wi�ksz� boja�� ipodziwienie wpada�.Na koniec krzykn��: ��e mu wkrótce fatalna godzinanast�pi.� To s�ysz�c Tyberiusz, �cisn�wszy go mile i ��e zgad� co by� mia�o,ale �yw b�dzie�, powinszowaszy, wzi�� za wyroki wszystkie jego s�owa i samego wpoczet najpoufalszych przyjació� policzy�.Co do mnie, im pilniej rozwa�am te i im podobne powie�ci, nie �miem nietwierdzi�, czy zrz�dzenie jakie� odwieczne i mus nieuchronny, czy te� przypadekp�onny �miertelne obraca rzeczy.Zw�aszcza kiedy staro�ytni m�drcy i ka�dy,ktokolwiek ich torem poszed�, na ró�ne si� zdania w tej mierze rozstrzygn�li.Wwielu wpojone widz� mniemanie, ��e bogowie nie maj� na pieczy ani pierwiastków,ani zgonu �ywota ludzkiego.St�d idzie, �e bezbo�ny w wszelkie op�ywaszcz�cie; sprawiedliwy z ustawicznymi si� k�opotami �ama� musi.� Inniprzeciwnie uznaj� �moc jak�� rz�dz�c� �wiatem, która jednak nie z obrotugwiazd, lecz ze zwi�zku przyrodzonych przyczyn i skutków ich wyp�ywa.� Mówi�przy tym: ��e�my wolni w obieraniu �ycia, które gdy sobie raz cz�owiek bierze,trudno mu ju� potem przerwa� wynikaj�cych st�d przypadków zwi�zku; �e anidobre, ani z�e zawis�o od pospolitego gminu mniemania.Wielu jest wprawdzieszcz�liwych, chocia� si� zdaj� wystawieni na cel niepomy�lnych trafów, je�liniezwalczonym sercem bolesne przyjmuj� ciosy.Wielu przeciwnie, i w dostatkachbrodz�c, op�akany �ywot wiod�, je�li ich na dobre u�y� nie umiej�.� Trudnojednak niektórych wyprowadzi� z tego mniemania, �e si� ka�demu przy urodzeniuprzysz�e jego wyznaczaj� losy, bo je�li kiedy� na opak si� sta�o, przypisa� tonieumiej�tno�ci zwodników, którzy sw� niebieg�o�ci� podaj� w w�tpliwo�� prawd�nauki, tyloma jawnymi przesz�ych i naszych wieków dowodami potwierdzon�.Jako�i syn wspomnianego Trazylla przepowiedzia� Neronowi panowanie, o czym na swoimmiejscu powiem, abym si� od mego przedsi�wzi�cia nie oddala�.Za tych�e konsulów og�oszono �mier� Azyniusza Galla, o którym pewne jest, �esi� g�odem zamo�y�, niewiedzie� czy z przymusu, czy te� z dobrej woli.SpytanyTyberiusz, �czy mu dopu�ci pogrzebu?�, nie wstydzi� si� pozwoli� i razem �ali�si� na przypadek, ��e winowajc� zabra� ze �wiata szybciej ni�eli go o wyst�pkiprzekonano.� Jakby przez ca�e trzy lata nie by�o czasu zapozwa� konsularnegostarca i tylu m�ów konsularnych rodzica.Wkrótce potem �ywota dokona� Druzus,po�ar�szy z g�odu wys�anie materaca i t� n�dz� si� karmi�c dziewi�� dni �yciaprzed�u�y�.Powiadali niektórzy, �e Tyberiusz da� rozkaz Makronowi, aby go zwi�zienia pa�acowego, gdzie by� pod stra�� trzymany, wywiód�szy, postawi� naczele ludu, je�liby Sejan do broni si� porwa�.Jednak gdy wkrótce dosz�y gorozsiane wie�ci, jakoby si� chcia� z nim i z Agryppin� pojedna�, wola� si�okrutnym pokaza�, ni�eli tego co raz uczyni� �a�owa�.Nie przepu�ci� nawet zmar�emu, wyrzucaj�c bezecne rozpusty, szkodliwe przeciwkoRzeczypospolitej i krwi w�asnej zamys�y.Kaza� prócz tego czyta� w Senaciewszystkie jego mowy, sprawy, dniami po��dnie w rejestrach zapisane.Nies�ychanyzaiste tak zaci�tej nienawi�ci przyk�ad, �e przez tyle lat chowa� szpiegów,którzy same wzdychania, jesty, ba i najtajemniejsze skargi na karb pilniezbierali, i �e b�d�c dziadem, móg� s�ucha�, czyta� i na jaw wytr�ca� takoweszkarady, gdyby nie zosta�y listy setnika Akcjusza i wyzwole�ca Dydyma, gdziewszyscy s�u�alcy, z których kto i kiedy wychodz�cego Druza obi�, kto go s�owamisfuka�, po imieniu byli napisani.Sam setnik chlubi� si� nieraz, jakby niewiemz czego, z okrutnych �aja� i ur�gowisk.Rozsiewa� s�owa jego przy zgoniewyrzeczone, które zmy�laj�cemu czasem zawrót g�owy, na Tyberiusza wypada�y,oraz jakie, wyzuty z wszelkiej �ycia otuchy, miota� na� przy zdrowym rozumieprzekle�stwa �ycz�c: �a�eby ten okrutny �wiekry, synowca i wnuków morderca,który ca�y dom swój krwi� napoi�, w�asn� g�ow�, przodkom ich i nast�pcom,sprawiedliwy za tyle rozbojów d�ug wyp�aci�.� Przerywali wprawdzie senatorowieczytelnika, wzdrygaj�c si� niby na wnucz� niezbo�no��, lecz to pochodzi�obardziej z trwogi i zdziwienia, �e ów chytry, a w tajeniu swych zbrodniniezbadany ob�udnik, do tej ju� przyszed� poufa�o�ci, �e jakby rozwaliwszykatuszn� �cian�, da� na widok wnuka, a on pod ka�czugiem setnika i smagaj�cychs�u�alców, nikczemnego k�sa dla zachowania �ycia pró�no ze �zami �ebrze.Jeszcze ten �al nie usta�, a ju� o �mierci Agryppiny gruchn�o.Rozumiem i� tapani po straceniu Sejana karmi�c si� lepsz� nadziej�, przewlok�a nieco �ycie.Widz�c jednak, �e si� Tyberiusz zmi�kczy� nie dawa�, wola�a dobrowolnie umrze�.Mo�e by� te� tak, �e j� g�odem zamorzywszy puszczono pog�osk�, �e si� tego samadomy�li�a.Albowiem Tyberiusz szarpa� jej s�aw� najsromotniejszymi potwarzami,zadaj�c niewstydy z Azyniuszem Gallem i �e z t�sknoty po zmar�ym cudzo�o�niku�mier� sobie zada�a.Lecz Agryppina chciwa panowania i równo�ci nie cierpi�ca,wyzuwszy si� z kobiecych przywar, w m�ski si� umys� przyoblok�a [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum