[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Widzisz, wszystko nieprawdopodobne: kilometrami koziołkować jak w Sachsenhausen, toczyć się godzinami po ziemi, robić setki przysiadów, całe dnie i noce stać w jednym miejscu, miesiące siedzieć w betonowej trumnie, w bunkrze, wisieć na słupku przywiązany za ręce albo na drągu zawieszonym na dwu krzesłach, skakać jak żaba i czołgać się jak wąż, wiadrami pić wodę aż do uduszenia się, być bitym przez tysiące najrozmaitszych ludzi - patrz, zachłannie słucham historii więzień nikomu nie znanych, prowincjonalnych, Małkini, Suwałk, Radomia, Puław, Lublina - potwornie rozwiniętej techniki męczenia człowieka i uwierzyć nie mogę, żeby wyskoczyła ona z głowy ludzkiej nagle, jak Minerwa z głowy Jowisza.Nie mogę zrozumieć tego nagłego zachłyśnięcia się mordem, tego wylewu zapomnianego na pozór atawizmu.A jeszcze i to: śmierć.Opowiadano mi o takim lagrze, do którego przychodziły co dzień transporty nowych więźniów, po kilkudziesięciu ludzi naraz.Ale obóz miał ustaloną liczbę porcji, już nie pamiętam wiele, może dwa, może trzy tysiące, i komendant nie życzył sobie, aby więźniowie głodowali.Każdy więzień musiał otrzymać jedną porcję.Co dzień więc było w obozie kilkudziesięciu ludzi za dużo.Każdego wieczoru na każdym bloku losowano kartami lub gałkami z chleba i wylosowani nie szli następnego dnia do pracy.Wyprowadzano ich w południe za druty i rozstrzeliwano.I w tym wylewie atawizmu stoi człowiek z innego świata, człowiek, który konspiruje po to, aby nie było konszachtów między ludźmi, człowiek, który kradnie, aby nie było łupiestw na ziemi, człowiek, który zabija, aby nie mordowano ludzi.Więc Witek był z tego innego świata i był piplem Kronszmidta, najgorszego kata z Pawiaka.A teraz siedzi przy mnie i słucha, co jest w człowieku, a jak się to coś zepsuje, to jak je naprawić domowymi środkami.Potem na kursach była awantura.Doktor zwrócił się do Staszka, który tak świetnie organizuje, i kazał mu powtórzyć wątrobę.Staszek powtórzył źle.Doktor rzekł:- Odpowiadacie bardzo głupio, a poza tym moglibyście wstać.- Siedzę w obozie, to mogę siedzieć i na kursach - odrzekł zaczerwieniwszy się Staszek.- A poza tym niech pan mnie nie obraża.- Milczcie, jesteście na kursach.- Pewnie, chcielibyście, żebym milczał, bo mógłbym za dużo powiedzieć, coście tu robili w obozie.Na to myśmy zaczęli trzaskać w stołki i krzyczeć: „tak! tak!” i doktor wyleciał za drzwi.Przyszedł Adolf, nawymyślał nam od kameradschaftu, a potem poszliśmy na blok, akurat w połowie systemu trawiennego.Staszek zaraz poleciał po swoich kolegach, żeby mu ten doktor nogi nie podstawił.A pewnie nie podstawi, bo Staszek ma dobre plecy.Tego jednego nauczyliśmy się z anatomii obozowej: kto ma dobre plecy, temu trudno nogę podstawić.A ten doktor to rzeczywiście różnie z nim było, uczył się chirurgii na chorych.Ilu ich pochlastał dla nauki, a ilu z nieuctwa - trudno policzyć.Ale chyba dużo, bo w szpitalu zawsze tłok, a i trupiarnia pełna.Pomyślisz, czytając to, że już się zupełnie wyzbyłem tamtego świata z domu.Piszę i piszę Ci tylko o obozie, o jego drobnych zdarzeniach i z tych zdarzeń wyłuskuję ich sens, jakby już nic innego na nas nie czekało.Pamiętasz nasz pokoik? Litrowy termos, który mi kupiłaś.Nie właził do kieszeni i ostatecznie - ku Twemu oburzeniu - powędrował pod łóżko.A historię z łapanką na Żoliborzu, z której nadawałaś mi przez cały dzień reportaże przez telefon? Że wyciągali z tramwajów, ale wysiadłaś przystanek przedtem, że obstawili blok, ale wyszłaś na pola aż nad Wisłę? I to, jak mówiłaś mi, gdy narzekałem na wojnę, na barbarzyństwo, na pokolenie nieuków, które z nas wyrośnie:- Pomyśl o tych, co są w obozach.My tylko marnujemy czas, a oni się męczą.Dużo było naiwności w tym, co mówiłem, niedojrzałości i szukania wygody.Ale myślę, że chyba nie marnowaliśmy czasu.Wbrew namiętnościom wojny żyliśmy w innym świecie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]