[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Prorok Izajasz przekaza³ cierpi¹cemu ludowi Judei bosk¹ obietnicê lepszeji bezpieczniejszej przysz³oœci:„Przyznam w moim domu i w obrêbie moich murów yad i dam im shem".Przet³umaczone dos³ownie, by³oby to równoznaczne z bosk¹ obietnic¹zaopatrzenia swojego ludu w „rêkê" i „imiê".Jednak¿e staro¿ytne pomniki zwaneyad, które wci¹¿ stoj¹ w Ziemi Œwiêtej, rozpoznajemy na szczêœcie powyró¿niaj¹cych je wierzcho³kach, ukszta³towanych jak piramidy.Shem natomiastby³ monumentem z owalnyn szczytem.Wydaje siê oczywiste, ¿e obydwa powsta³yjako podobizny „niebiañskiej izby", pojazdu bogów wznosz¹cego ich ku wiecznejsiedzibie.Istotnie, w staro¿ytnym Egipcie wierni odbywali pielgrzymki dojedynej w swoim rodzaju œwi¹tyni w Heliopolis, by ogl¹daæ i czciæ ben-ben -obiekt w kszta³cie piramidy, w jakim bogowie przybyli na ziemiê W zamierzch³ejprzesz³oœci.Egipscy faraonowie, gdy umierali, poddawani byli ceremonii„otwierania ust", w czasie której mieli byæ transportowani za pomoc¹ podobnychyad czy shem do boskiej siedzibY wiecznego ¿ycia (il.73).l43czywistego sensu.Nasza konkluzja uwzglêdniaj¹ca faktyczne znaczenie she,yi,przywraca perspektywê, w jakiej musieli widzieæ to zdarzenie sami staro¿ytni.Biblijna opowieœæ o wie¿y Babel odnosi siê do wydarzeñ, które nast¹pi³y popotopie, w czasie, gdy ziemia zaludni³a siê ponownie i gdy niektórzy jejmieszkañcy „podczas swojej wêdrówki ze wschodu znaleŸli równinê w krajuSzynear i tam siê osiedlili".Kraj Szynear to oczywiœcie Sumer, le¿¹cy na równinie miêdzy dwiema rzekami wpo³udniowej Mezopotamii.A ci ludzie, dobrze ju¿ poinformowani, jeœli chodzi osztukê wypalania cegie³ i wznoszenie wysokoœciowych konstrukcji cechuj¹cychcywilizacjê miejsk¹, powiedzieli:„Zbudujmy sobie miastoi wie¿ê, której szczyt siêga³by a¿ do nieba, i uczyñmy sobie shem,abyœmy siê nie rozproszyli po ca³ej ziemi".I1.73Upór, z jakim t³umacze biblijni stosowali „imiê" wszêdzie tam, gdzie spotykalisiê z shem, by³ przyczyn¹ pominiêcia dalekowzrocznego studium, opublikowanegoprzed ponad stuleciem przez G.M.Redsloba (w „Zeitschrift der DeutschenMorgenlandischen GesellschaPt'"), w którym autor prawid³owo wykazuje, ¿e terminshem i s³owo sharnaim („niebo") pochodz¹ ze Ÿród³os³owu shamah, oznaczaj¹cego„to.co zmierza ku wysokoœciom".Kiedy Stary Testament relacjonuje, ¿e k rólDawid „uczyni³ [.] sobie [.] shem", by upamiêtniæ swoje zwyciêstwo nadAramejczykami, Redslob zauwa¿a, ¿e nie „uczyni³ [.] sobie[.] s³awy", leczwzniós³ pomnik skierowany w niebo.Uœwiadomienie sobie, ¿e mu czy shem w licznych mezopotamskich tekstach powinnosiê odczytywaæ nie jako „imiê", lecz jako „statek niebiañski", otwiera drogê dozrozumienia prawdziwego znaczenia wielu staro¿ytnych opowieœci, w³¹cznie zhistori¹ o wie¿y Babel.Genesis w jedenastym rozdziale mówi o ludzkim usi³owaniu wzniesienia shem.Biblijny zapis jest sporz¹dzony precyzyjnym jêzykizrn.zaœwiadczaj¹cym o fakciehistorycznym.Jednak pokolenia uczonych i t³umaczy do³o¿y³y starañ, byprzypisaæ tej opowieœci znaczenie jedsnie alegoryczne, poniewa¿ - jak rozumiano- by³a to opowieœæ traktuj~ca o tym, ¿e ludzkoœæ jest ow³adniêta pragnieniem„uczynienia sobie imienia" samego w sobie.Takie podejœcie pozbawi³o têhistoriê rze144Ale ten ludzki plan nie spodoba³ siê Bogu:„Wtedy zst¹pi³ Pan,aby zobaczyæ miasto i wie¿ê, które budowali ludzie.I rzek³ Pan:Oto jeden lud i wszyscy maj¹ jeden jêzyk, a to dopiero pocz¹tek ich dzie³a.Teraz ju¿ dla nich nic nie bêdzie niemo¿liwe, cokolwiek zamierz¹ uczyniæ".I Pan rzek³ - do jakichœ kolegów, których Stary Testament nie wymienia:„Przeto zst¹pmy tami pomieszajmy ich jêzyk,aby nikt nie rozumia³ jêzyka drugiego.I rozproszy³ ich Pan stamt¹dpo ca³ej ziemi,i przestali budowaæ miasto.Dlatego nazwano je Babel,bo tam pomiesza³ Pan jêzyk ca³ej ziemi [.]"145Tradycyjne t³umaczenie shem jako „imiê" zachowa³o dla pokoleñ niezrozumia³¹wersjê tej opowieœci.Dlaczego ci staro¿ytni mieszkañcy Babel - Babilonii -wysilali siê, by „uczyniæ sobie imiê", dlaczego to „imiê" mia³o byæ umieszczonena „wie¿y, której szczyt siêga³by a¿ do nieba", i jak mog³o owo „czynieniesobie imienia" przeciwdzia³aæ rozproszeniu ludzkoœci na Ziemi?Jeœli wszystkim, czego ci ludzie chcieli, by³o wyrobienie sobie (jak wyjaœniaj¹uczeni) „reputacji", dlaczego te zabiegi tak bardzo zaniepokoi³y Pana?Dlaczego wyniesienie „imienia" uwa¿ane by³o przez Bóstwo za wyczyn, po jakim„ju¿ dla nich nic nie bêdzie niemo¿liwe, cokolwiek zamierz¹ uczyniæ"?Tradycyjne t³umaczenia s¹ z pewnoœci¹ nieodpowiednie, ¿eby wyjaœniæ, dlaczegoPan poczu³ siê zmuszony przywo³aæ inne, nie nazwane bóstwa, poczu³ siê zmuszonyzst¹piæ i po³o¿yæ kres tej ludzkiej próbie.Wierzymy, ¿e odpowiedzi na te wszystkie pytania stan¹ siê mo¿liwe do przyjêcia- nawet oczywiste - w chwili, gdy s³owo shem, które jest terminem stosowanym w,oryginalnym, hebrajskim tekœcie Biblii, odczytane zostanie jako „pojazdniebiañski", a nie „imiê".Historia ta dotyczy³aby wtedy ludzkiej obawy przedutrat¹ kontaktu w wyniku rozproszenia na ziemi.Zdecydowano wiêc zbudowaæ„pojazd niebiañski" i wznieœæ wyrzutniê dla takiego pojazdu, by móc tak¿e -jak bogini lsztar na przyk³ad - lataæ w mu „ponad wszelkim zamieszkanyml¹dem".Fragment babiloñskiego tekstu, znanego jako „Epos o stworzeniu œwiata",relacjonuje, ¿e pierwsza „brama bogów" zosta³a zbudowana w Babilonie przezsamych bogów.Anunnaki, szeregowcom wœród bogów, nakazano:„Zbudowaæ bramê bogów [.].Murowaæ j¹ wedle wzoru.Jej shem ma byæ na wyznaczonym miejscu".Anunnaki harowali przez dwa lata - „u¿ywali narzêdzi [
[ Pobierz całość w formacie PDF ]