Kuczynski Janusz Filozofia zycia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mo�e ni� by� tylko marksizm.W istocie, zadziwiaj�ce s� losy tej doktryny.Atakowana przez setki i tysi�cebur�uazyjnych my�licieli, kompromito�wana przez nieudolno�� i skr�powanieswoich obro�ców, wy-parta by�a z niektórych �rodowisk prawie ca�kowicie.Lu�dzie, którym dano j�pozna� tylko w broszurkach i którym zabrak�o umiej�tno�ci samodzielnychprzemy�le�, musieli si� do niej zrazi� z konieczno�ci.Widzieli przecie� nietylko inte�lektualny prymityw tych �popularyzacji" i ja�owo�� szkole�".Widzieli tak�e z�o praktyczne, które ta filozofia mia�a teore�tycznieuzasadni�.Marksizm zwi�zany �ci�le 2 histori� ruchu rewolucyjnego, prze�ywa� razem z nimdni za�ama� i dni chwa�y, dramaty wewn�trznych konfliktów, poszukiwania inadzieje.�adna chyba filozofia nie by�a w tym stopniu zwi�zana z �yciem -nadobre i zle, nie by�a filozofi� tak powszechn� - jak mar�ksizm.To by�oprzyczyn� jej pora�ek, ale i to jest jedn� z przyczyn jej �ywotno�ci iwielko�ci, któr� uznaj� nawet mieszcza�scy my�liciele.Jean Paul Sartre pisa�:�Dla nas marksizm jest nie tylko filozofi�: to klimat na�szych idei,�rodowisko, z którego czerpi� one pokarm, to rze�czywisty ruch tego, co Hegelnazywa� Duchem Obiektywnym.Widzimy w nim kulturalne mienie lewicy; wi�cejjeszcze: od �mierci my�li bur�uazyjnej on jedynie stanowi kultur�, gdy� onjedynie pozwala rozumie� ludzi, dzie�a i wydarzenia.Takim przynajmniejmarksizm by� powinien".Przezwyci�enie dogtnatyzmu otwiera przed marksizmem nieograniczoneperspektywy, a rzeczywisto�� narzuca ogromne i skomplikowane, trudne zadania.Jaka� filozofia zdo�a uogól�ni� do�wiadczenie i problemy nauki wspó�czesnej?Cyberne�tyka, najró�niejsze ga��zie fizyki, biochemia, nawet medy�cyna, naukiszczegó�owe w ogóle dostarczaj� wiedz� o �wiecie, która rewolucjonizujefilozoficzne uogólnienia, otwiera nowe nawet nieprzeczuwalne uprzedniohoryzonty.Nauka wspó��czesna prowadzi do przemian samego cz�owieka - podmiotupoznaj�cego �wiat.Jeszcze bardziej pasjonuj�ce staj� si� spo�eczne i filozo�ficzne problemycywilizacji wspó�czesnej.Jaka filozofia mo�e sta� si� intelektualnymnarz�dziem pozwalaj�cym opanowa� ogromne bogactwo nowych struktur spo�ecznych,form �yciai konfliktów? Materializm historyczny jest powszechnie uznan� metodologi� naukspo�ecznych.Nawet katolicy przyznaj�, �e bez wielu analiz wypracowanych przezMarksa nie mo�na by pozna� �ycia spo�ecznego w jego istocie i prawach.I nie maprzecie� �adnych podstaw ani mo�liwo�ci zrezygnowania z tych metod analizy wbadaniu nowoczesnej cywilizacji i no�woczesnego pa�stwa.Wydaje si�, �e nadchodz� dla marksizmu czasy szczególne.Dotychczas materializmhistoryczny zajmowa� si� przede wszystkim analiz� ekonomiczno-spo�eczn�wielkich struktur spo�ecznych, klas, pa�stwa.Dotychczas rozwija� si� on wwa�runkach ostrej walki ideologicznej i przede wszystkim poli�tycznej.Perspektywa umacniania i rozwoju socjalizmu w skali �wiatowej, przewidywany wzwi�zku 2 tym spadek napi�cia politycznych konfliktów, nieuchronnie rozwijaj�casi� mi�dzy�narodowa wspó�praca naukowa - wszystko to rysuje nowe ioptymistyczne mo�liwo�ci.Wchodzimy w okres - coraz na�tarczywiej postulowany iorganizowany przez wielu filozo�fów - w którym marksizm zgodnie ze swoj� star�tradycj� staje si� podstaw� bezpo�redniej analizy cz�owieka, jednostkiludzkiej.Rodzi si� socjalistyczna, marksistowska filozofia �ycia.INDYWIDUALNA REWOLUCJA -SAMOWYZWOLENIE JEDNOSTKI LUDZKIEJPowstaje pytanie, jak to jest mo�liwe, i� ludzie ulegaj� tak ró�norodnymz�udzeniom ideologicznym, tak �atwo i cz�sto ulegaj� powabom wielu pu�apek,marnuj�cych im �ycie.Wy�daje si� to tym bardziej paradoksalne w �wietlewzrastaj�cej �wiadomo�ci owych zagro�e�, w czasach, gdy mno�� si� dia�gnozykryzysu i przestrogi.W istocie rzeczy jednak stan ten jest od ponad stu lat�atwy do wyt�umaczenia, co wi�cej: jest w pewnych sytuacjach nieuchronny.My�l - wbrew pozorom - �szybuje" bardzo wolno, jest oci�a�a; kr�puje j�przecie� wszystko, co istnieje, co wytwo�rzy�a tradycja i co wytworzy�a onasama.My�l w wymiarach spo�ecznych, �wiadomo�� zbiorowa (bo o ni� tu przecie�cho�dzi) jest w niewoli, w ryzach warunków.Jak patetycznie mówi� Marks�tradycja wszystkich zmar�ych pokole� ci��y jak zmora na umys�ach �yj�cych", asi�a inercji, bezw�adu jest najstrasz�liwsz� z si� spo�ecznych.Ale przecie� nie tylko my�l pozostaje w tych wi�zach; pozo�staje w nich wpierwszym rz�dzie faktyczna sytuacja ludzi.Mistrzowskie analizy R�kopisówekonomiczno-filozoficznych i Kapita�u ukaza�y przejrzy�cie ow� dol� robotnicz�- dol� nieludzk�, wspóln� zreszt� w ró�nym stopniu i w ró�nej for�mie wszystkimludziom tego ustroju, w którym rzeczy w�adaj� cz�owiekiem, a pieni�dz jestwszechw�adny, jest panem honoru, intelektu, mi�o�ci.Trudno wi�c by�oby tamapelowa� do zmiany sytuacji tylko poprzez zmian� �wiadomo�ci - dlatego m.in.próby nawet najszlachetniejszych reformatorów miesz�cza�skich musia�y si�za�ama� bez osi�gni�cia znaczniejszego sukcesu.Ta sytuacja faktycznego uciemi�enia t�umaczy równie� powstanie ideologiifa�szywych, próbuj�cych wynie�� ludzi z domu niewoli jak gdyby rozpaczliwymzrywem, szale�czymaktem rozpaczy.Tak mo�na by przecie� okre�li� wysi�ki wielu niew�tpliwieszlachetnych ludzi z kr�gów katolickiej lewicy czy filozofiiegzystencjalistycznej.By� to bunt, nieraz bunt gwa�towny, ko�cz�cy si� jednakz regu�y ucieczk� na tamten �wiat lub indywidualnym, nawet egoistycznym aktempozor�nego samowyzwolenia w�asnej �wiadomo�ci.Nie b�dziemy w tym punkcie analizowa� bli�ej owej sytuacji i historii jejusuni�cia; te sprawy s� na ogó� znane.Musimy jednak powiedzie�, �e rewolucjaspo�eczna, niszcz�ca prze�s�anki historycznej niewoli cz�owieka u �wiata rzeczyi innych ludzi, nie rozwi�zuje bynajmniej wszystkich problemów i, jak zobaczymydalej, dopiero otwiera mo�liwo�ci pe�nego wy�zwolenia istoty ludzkiej.Rewolucja spo�eczna zniszczy�a strukturalne, ustrojowe prze�s�anki zale�no�cicz�owieka od towarów, bezosobowych sto�sunków mi�dzyludzkich uciele�nionych wpieni�dzu.Znios�a alienacj�, wyobcowanie w wymiarach spo�ecznych, ale nieznios�a automatycznie wszystkich jej form i przejawów.Znio�s�a alienacj�produktu pracy, ale nie znios�a jeszcze ca�kowicie alienacji procesu pracy,owego fatalnego rozerwania dnia na czas roboty i czas zabawy.Nie chodzi tu bynajmniej tylko o to, �e ci��y nad nami jeszcze tradycja,pozosta�o�ci obyczajowe i spo�eczne minio�nych ju� faktycznie sytuacji (cho� ite sytuacje - je�li chcemy by� �ci�li - cz�ciowo jeszcze istniej� zarównowewn�trz kraju, jak i �promieniuj�" z zagranicy), wp�ywaj�c w szerokiej skalihamuj�co na stan samo�wiadomo�ci.W tej ksi��ce interesuje nas przede wszystkimfakt, i� indywidualne �ycie nieomal ka�dego z nas tkwi jeszcze w mniejszym lubwi�kszym stopniu w jak gdyby przedrewolucyjnym stanie.Podejmuj�c analiz� indywidualnego istnienia ludzkiego, historycznie cho�byogólnie zlokalizowanego w naszych cza�sach i naszym kraju (ale - jak s�dz� -wiele ni�ej nast�puj��cych wniosków dotyczy� b�dzie bynajmniej nie tylko takza�kre�lonego kr�gu) trzeba przede wszystkim zauwa�y�, i� pierw�sz�konieczno�ci� ogromnej ilo�ci ludzi jest dokonanie jakgdyby indywidualnej rewolucji w swoim w�as�nym �yciu.Oznacza to m.in [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum