[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wy­daje siê niew¹tpliwe, ¿e w ka¿dychwarunkach spo­³ecznej organizacji masowej kultury wystêpuje pew­na dozadostosowania siê do gustów i pewna doza manipulacji, chocia¿ proporcje obu tychtypów pro­cedury mog¹ byæ ró¿ne.Wszêdzie jednak ró¿ne rodzaje publicznoœci doko­nuj¹ wed³ug rozmaitych zasadpewnej selekcji spo­œród prezentowanych sobie treœci.Jakie treœci docie­raj¹faktycznie do najszerszych odbiorców i jakim ulegaj¹ modyfikacjom w zale¿noœciod sposobu re­cepcji, to zagadnienie ogromnej wagi dla badacza kultury mas idzia³acza kulturalnego.Sama analiza treœci rozpowszechnianych za pomoc¹œrodków ma­sowego komunikowania, a wiêc potencjalnie dostêp­nych najszerszejrecepcji, jest konieczna jako wstêp do dalszych badañ.Nie mo¿e ona ca³kowiciezast¹piæ poznania faktycznego oddzia³ywania kultury na ma­sowych odbiorców.Posiada jednak istotne znaczenie przy za³o¿eniu, ¿e na d³u¿sz¹ metê masowokomuni­kowane treœci nie mog¹ godziæ w pró¿niê; musi na­st¹piæ przystosowaniepomiêdzy nimi i procesami recepcji.Pamiêtaj¹c zatem, ¿e usuniêcie pojêcia recepcji poza ramy definicji kulturymasowej nie oznacza rezygnacji z badania tego zjawiska, mo¿na przyst¹piæ dozagadnienia treœci masowej kultury zawartej w jej przekazach; tej treœci, któraod wielu dziesi¹tków lat budzi wzrastaj¹ce zainteresowanie i krytykê.III.OBRAZ KULTURY MASOWEJKRYTYKA KULTURY MASOWEJ: PROLOG W XIX STULECIURozwa¿ane dot¹d zagadnienia kultury masowej od­nosi³y siê do jej iloœciowychaspektów i ram spo³ecz­nych.Chodzi³o o wskazanie, w jaki sposób i w jakichspo³ecznych warunkach dokonuje siê umasowienie jednolitych kulturalnych treœci.Kwestia zale¿noœci tych treœci od iloœciowego kryterium pozosta³a dot¹dzagadnieniem otwartym.Wyst¹pi ona jako jeden z za­sadniczych problemówkrytycznej analizy kultury masowej.Rozpoczynanie charakterystyki treœci kultury ma­sowej od przegl¹du stanowiskjej krytyków mo¿e siê wydawaæ zabiegiem zmierzaj¹cym do przes¹dzenia jej ocenyju¿ w punkcie wyjœcia.W istocie przegl¹d ten nie ma bynajmniej na celuugruntowania stronniczego, negatywnego stanowiska.Jednak ca³a niemaldotych­czasowa teoria kultury masowej tak œciœle splata siê z jej krytyk¹, ¿eca³kowite oddzielenie charaktery­styki masowej kultury od jej krytyki nie tylkoby³oby rzecz¹ trudn¹, ale ponadto odbiera³oby temu zjawisku jego naturalneniejako intelektualne perspektywy; po­zbawia³oby je atmosfery jegohistorycznego rozwoju.Wskazanie historycznych ram krytyki kultury ma­sowej wydaje siê przy tymnajlepszym uzasadnieniem potrzeby jej rzeczowej, wolnej od namiêtnoœciana­lizy.Nie tylko uœwiadamia ono dawnoœæ samego zja­wiska stopniowowzrastaj¹cego w ci¹gu dziesiêcioleci, lecz przede wszystkim odbiera charakterrewelacyj-noœci alarmuj¹cym akcentom krytyki wspó³czesnej.Prawie wszystkieargumenty potêpiaj¹ce kulturê ma­sow¹, wystêpuj¹ce w pismach wspó³czesnychkryty­ków, mo¿na znaleŸæ w piœmiennictwie europejskim rozsiane na przestrzeniXIX wieku.Nawet termino­logia krytyk póŸniejszego okresu niewiele wnioi³aistotnie nowego.U dziewiêtnastowiecznych autorów wystêpuj¹ natomiast motywyoskar¿enia, do których wiek XX ju¿ nie decyduje siê powracaæ.Jeden wzgl¹d przemawia zw³aszcza za objêciem mo¿liwie szerokich historycznychperspektyw krytyki masowej kultury.Jest charakterystyczne, ¿e potêpie­nieaktualnego stanu kultury popularnej ³¹czy siê czêsto z akcentami nostalgii wstosunku do przesz³oœci, której przypisuje siê wolnoœæ od wulgarnej literaturyi sztuki szerzonej za pomoc¹ mechanicznych urz¹dzeñ oraz od biurokratycznejrutyny przes³aniaj¹cej pozo­rami racjonalnego ³adu wewnêtrzny chaos, niepokój inonsens masowego spo³eczeñstwa.Zapoznanie siê z krytyczn¹ refleksj¹ XIX w.odnosz¹c¹ siê do ów­czesnych pocz¹tków kultury masowej zmusza do co­fania siêcoraz to dalej w poszukiwaniu owej utopii dobrego smaku przywo³ywanej niekiedyw sukurs Przez pisarzy XX w.dla obna¿enia wypaczeñ i try­wialnoœci kulturywspó³czesnej.Monografia krytyki kultury masowej obejmuj¹ca caN jej historiê nie zosta³adot¹d napisana.Spoœród socjologów zajmuj¹cych siê zagadnieniami kulturymasowej najcenniejsze, choæ fragmentaryczne, ma-teria³y do tego zagadnienia zgromadzi³ L.Lowenthal.Wiele danych zawiera siê wstudiach historyków kul­tury, R.Williamsa, R.Alticka i w licznych studiach zdziedziny historii literatury, sztuk plastycznych, estetyki, pr¹dów umys³owych*.W œwietle tych opracowañ i innych materia³Ã³w Ÿród³a nurtu krytyki kulturymasowej siêgaj¹ co naj* mniej schy³ku XVIII w.Krytyka ta wyp³ywa ze œrodowiskintelektualnych i artystycznych i od po­cz¹tku zwraca siê przeciwko ówczesnejpublicznoœci, przeciw mena¿erom oraz twórcom tzw.kultury prze­ciêtnej lubwulgarnej.Spo³eczna motywacja tej kry­tyki wi¹za³a siê z ewolucj¹ roli ipozycji spo³ecznej intelektualistów i artystów, dokonuj¹c¹ siê przy przej­œciuod spo³eczeñstwa o strukturze stanowej do ka­pitalizmu.W minionej epoceartysta dworski korzy­staj¹cy z arystokratycznego mecenatu czerpa³ pewn¹ dozêpresti¿u z uznania, jakim jego sztukê darzy³ mo¿ny protektor [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • coubeatki.htw.pl