[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W zwi¹zkuz tymi procesami i skuteczn¹ aktywnoœci¹ dziecka Ÿród³emuczuæ jest stopniowe krystalizowanie siê roli ucznia, którejmusi siê ono nauczyæ w toku codziennie gromadzonych do-œwiadczeñ.Poznanie i zrozumienie dominuj¹cych sposobówpostêpowania w typowych sytuacjach zadaniowych, wype³nia-j¹cych ¿ycie szko³y, umiejêtnoœæ ich trafnego zastosowaniaw praktyce — stwarza podstawy do korzystnego rozwojuemocjonalnoœci.Zak³Ã³cenia w tym procesie, nieznajomoœæ re-gu³ zachowania siê lub brak umiejêtnoœci ich realizacji s¹œciœle zwi¹zane z brakiem- szkolnego przystosowania i na-wet staj¹ siê Ÿród³em niebezpiecznych wypaczeñ w ¿yciuuczuciowym.Stosunek do nauczycieli i rówieœników to jeden z najwa¿-niejszych elementów roli spo³ecznej ucznia, realizuj¹cej siêw szkole.Najwiêksze znaczenie ma postawa ucznia wobecczynnoœci nauczycieli stawiaj¹cych mu dydaktyczne i spo-³eczne zadania.Obowi¹zek, maj¹cy przecie¿ charakter przy-musu, dotycz¹cy wykonywania przez ucznia dzia³añ wyzna-czanych przez nauczycieli, wysuwa siê na pierwszy plan jakoŸród³o reakcji emocjonalnych.Jest to problem podporz¹dko-wania siê, pogodzenia z przymusem, poddania siê kierownic-twu nauczyciela lub wspó³dzia³ania z nim, przyjêcia nakazówi postulatów œrodowiska szkolnego za w³asne i wykonywaniaich pod wp³ywem osobistej motywacji, jakkolwiek jest ona135inspirowana i pobudzana z zewn¹trz, w³aœnie przez nauczy-ciela.W stymulacyjnych czynnoœciach tego rodzaju procesówmotywacyjnych nierzadko wspomaga szko³ê œrodowisko ro-dzinne.Wynikiem stawiania zadañ staje siê ocena ich wyko-nania przez ka¿dego ucznia indywidualnie, a nastêpnie zbior-cza, uogólniona ocena aktywnoœci ca³ej klasy (,,dobra" lub„z³a" klasa).Obydwie oceny i sposób ich formu³owania sta-nowi¹ najczêœciej' silne Ÿród³o prze¿yæ emocjonalnych dlawiêkszoœci uczniów.PóŸniej, w wieku dorastania, zagadnieniate nie strac¹ aktualnoœci, ale znacznie zmieni¹ charakter.Oce-na osi¹gniêæ szkolnej pracy uczniów pozostaje w bezpoœrednimzwi¹zku z zaspokajaniem rozmaitych potrzeb, szczególnie je-dnak dotyczy potrzeby uznania spo³ecznego.Jest to do-datkowy, ale bardzo wa¿ny sk³adnik podstawowych Ÿróde³uczuæ rozwijaj¹cych siê w zwi¹zku z prze¿yciami w szkole.Zadania szko³y w tej dziedzinie s¹ znacznie wiêksze, a si³aaktywnoœci g³Ã³wnych potrzeb ucznia wyraŸniej intensywna,ani¿eli w ¿yciu rodziny.S¹ one silniejsze ni¿ w wieku przed-szkolnym.Z tego te¿ powodu wzrasta niepomiernie wycho-wawcze znaczenie wp³ywu szko³y na kszta³towanie siê osobo-woœci dziecka, a w tym oczywiœcie na jego emocjonalnoœæ.Dlatego co najmniej równowa¿ne znaczenie jak w domu ro-dzinnym ma dla skutecznoœci wychowania wartoœciowy oso-bisty autorytet ka¿dego nauczyciela-wychowawcy.Jestto warunek korzystnego przebiegu procesu rozwoju osobo-woœci ucznia i w tym znaczeniu nale¿a³oby go okreœliæ jakofundamentalny czynnik rozwoju osobowoœci.Stanowi to pod-stawê i Ÿród³o wszystkich korzystnych przemian zachodz¹-cych w dziecku.Braki lub wady w tym samym stopniu s¹przyczyn¹ wypaczeñ rozwoju i powa¿nych zaburzeñ w ¿yciuemocjonalnym uczniów.Pamiêtaæ jednak trzeba, ¿e na ka¿-dym etapie wczesnej ontogenezy autorytet ludzi, oddzia³uj¹-cych na osobowoœæ, ma donios³e znaczenie, poniewa¿ zawszeprzynosi dobre lub niekorzystne skutki.136inspirowana i pobudzana z zewn¹trz, w³aœnie przez nauczy-ciela.W stymulacyjnych czynnoœciach tego rodzaju procesówmotywacyjnych nierzadko wspomaga szkolê œrodowisko ro-dzinne.Wynikiem stawiania zadañ staje siê ocena ich wyko-nania przez ka¿dego ucznia indywidualnie, a nastêpnie zbior-cza, uogólniona ocena aktywnoœci ca³ej klasy („dobra" lub„z³a" klasa).Obydwie oceny i sposób ich formu³owania sta-nowi¹ najczêœciej' silne Ÿród³o prze¿yæ emocjonalnych dlawiêkszoœci uczniów.PóŸniej, w wieku dorastania, zagadnieniate nie strac¹ aktualnoœci, ale znacznie zmieni¹ charakter.Oce-na osi¹gniêæ szkolnej pracy uczniów pozostaje w bezpoœrednimzwi¹zku z zaspokajaniem rozmaitych potrzeb, szczególnie je-dnak dotyczy potrzeby uznania spo³ecznego.Jest to do-datkowy, ale bardzo wa¿ny sk³adnik podstawowych Ÿróde³uczuæ rozwijaj¹cych siê w zwi¹zku z prze¿yciami w szkole.Zadania szkó³}' w tej dziedzinie s¹ znacznie wiêksze, a si³aaktywnoœci g³Ã³wnych potrzeb ucznia wyraŸniej intensywna,ani¿eli w ¿yciu rodziny.S¹ one silniejsze ni¿ w wieku przed-szkolnym.Z tego te¿ powodu wzrasta niepomiernie wycho-wawcze znaczenie wp³ywu szko³y na kszta³towanie siê osobo-woœci dziecka, a w" tym oczywiœcie na jego emocjonalnoœæ.Dlatego co najmniej równowa¿ne znaczenie jak w domu ro-dzinnym ma dla skutecznoœci wychowania wartoœciowy oso-bisty autorytet ka¿dego nauczyciela-wychowawcy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]