[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gestalt - kierunek psychoterapii zapocz¹tkowany przez FridericaPerlsa nastawiony na rozwój œwiadomoœci, twórczo integruj¹cejdane p³yn¹ce z organizmu i ze œrodowiska.S³owo „Gestalt" ozna-cza figurê (na tle) oraz ca³oœæ.Granice - metafora, przy pomocy której próbuje siê oddaæ spo-sób okreœlenia w³asnej to¿samoœci i ustosunkowania do to¿samo-œci innych osób.Granice mo¿na sobie wyobraziæ jako otaczaj¹ceosoby niewidzialne b³ony o zró¿nicowanej przepuszczalnoœci dlaObjaœnienie wybranych terminów 187przep³ywu informacji i energii, jako bioenergetyczne krañce „ja".Granice mog¹ byæ zbyt s³abe, elastyczne, lub zbyt sztywne.Roz-patruje siê te¿ stany nieograniczenia.W odniesieniu do inter-akcji mo¿emy rozpatrywaæ kontakt graniczny, stopienie, inwazjê,wch³anianie, deprywacjê.Introjekcja - identyfikowanie siê bez asymilacji z uczuciami, war-toœciami, pogl¹dami narzucanymi przez osoby z otoczenia.Jêzyk cia³a - ekspresja i sygna³y cia³a, które przekazuj¹ informa-cje na temat osoby i jej stanu (np.zaciœniêta i wysuniêta szczêkajako wyraz determinacji albo szeroko otwarte oczy i znierucho-mienie twarzy w przestrachu) oraz okreœlenia werbalne, którychznaczenie odwo³uje siê do funkcjonowania cia³a (np.„stan¹æ naw³asnych nogach").Kateksja - inwestowanie energii popêdowej ku osobie lub in-nemu obiektowi tak, ¿e kontakt z nim zaspokaja podstawowepotrzeby i roz³adowuje napiêcia emocjonalne - termin psychoa-nalityczny.Lêk -jakikolwiek zespó³ okolicznoœci, który zak³Ã³ca przebieg ¿ycio-wych funkcji organizmu (np.pracy serca i kr¹¿enia, oddychania)wywo³uj¹cy lêk.Przedmiotem psychoterapii bioenergetycznej jestlêk, którego Ÿród³em nie jest zagro¿enie realne, lecz wytworzonaw podœwiadomoœci i utrwalona w miêœniowych napiêciach deza-probata dla przyjemnoœci, naturalnej pulsacji ¿ycia oraz powstaj¹-cych, w wyniku ich zagro¿enia lub utraty, rozpaczy, z³oœci i bólu.T³umienie tych uczuæ zwi¹zane jest z ograniczeniem oddycha-nia i zak³Ã³ceniem pracy serca, co wtórnie utrwala lêk (b³êdneko³o).Lêk przed opuszczeniem - obawa pozostania w osamotnieniuw œwiecie postrzeganym jako zagra¿aj¹cy.Metoda wolnych skojarzeñ - w psychoanalizie mówienie terapeu-cie wszystkiego, co przychodzi do g³owy, bez wzglêdu na sens,mo¿liw¹ ocenê itp.W terapii Gestalt podobna technika nazywanajest „continuum œwiadomoœci".Mieszczenie w sobie - zawieranie, (containment) - utrzymywaniepobudzenia uczuæ i energii wewn¹trz cia³a.Jest zwi¹zane z do-brym ugruntowaniem zrelaksowaniem, brzusznym oddychaniem,elastycznoœci¹ granic „ja".188 Objaœnienie wybranych terminówNarcyzm - zaburzenie osobowoœci charakteryzuj¹ce siê nadmier-nym zaanga¿owaniem siê w obraz w³asnej osoby kosztem g³êb-szych potrzeb i uczuæ.Orgazm.W odró¿nieniu od potocznego rozumienia, w którymorgazm kojarzy siê z poczuciem roz³adowania i przyjemnoœci¹w okolicach genitaliów podczas mi³osnego szczytowania (lub ma-sturbacji), Lowen przyjmuje za Reichem, ¿e jesteœmy w tym kon-tekœcie zdolni do ca³oœciowej, spontanicznej reakcji wy³adowaniaenergetycznego, odpuszczenia kontroli i roztopienia granic „ja",i to nie tylko w akcie seksualnym, ale na przyk³ad w tañcu, reli-gijnej ekstazie, a tak¿e w trakcie obejmuj¹cej cia³o sesji psychote-rapii.Odblokowanie „odruchu orgazmu" i przywrócenia organi-zmowi mo¿liwoœci spontanicznego pulsowania to mo¿liwe rezul-taty bioenergetycznej psychoterapii.Pancerz - opancerzenie, zbroja charakteru - przejawiaj¹cy siêna poziomie systemu miêœniowego wzorzec napiêcia i powstrzy-mywania reakcji emocjonalno-ruchowych, pierwotnie s³u¿¹cydziecku jako ochrona przed doœwiadczaniem nadmiaru lêkui bólu zwi¹zanego z zagro¿eniem i niezaspokajaniem podstawo-wych potrzeb w odpowiedni sposób, czyli z mi³oœci¹ i uszano-waniem granic oraz we w³aœciwym momencie.Pancerz staje siêczêœci¹ struktury charakteru.Pozycje stresowe - stosowane w bioenergetyce najczêœciej statyczneæwiczenia wprowadzaj¹ce niektóre grupy napiêtych miêœni w stanszczególnego rozci¹gniêcia, na innych, natomiast, zbyt zwiotcza-³ych, wymuszaj¹ce intensywn¹ pracê.Trafnie dobrana bioenerge-tyczna pozycja stresowa u³atwia uwolnienie przep³ywu zabloko-wanych impulsów i emocji.Praca z cia³em - body work - zajmowanie siê cia³em jako przeja-wem naszej emocjonalnej i osobistej egzystencji poprzez jego ob-serwacjê (analizê), æwiczenia, ró¿ne formy masa¿u, fizyczne eks-perymenty, pog³êbienie oddychania.Praca z cia³em w tym sensieró¿ni siê tym od sportu czy nawet jogi, ¿e wszelkie dzia³anie fi-zyczne jest nierozerwalnie zwi¹zane z odczuciami i psychologicz-nym znaczeniem interakcji miêdzy pacjentem i terapeut¹.Projekcja - przypisywanie swoich, zwykle nieuœwiadamianych,uczuæ, intencji i pogl¹dów osobom (obiektom) zewnêtrznym.Psychoanaliza.Odkrycie przez Freuda nieœwiadomoœci zrewo-lucjonizowa³o psychoterapiê i psychoanaliza stanowi nieustan-nie wiod¹cy jej kierunek.Jednoczeœnie takie indywidualnoœci jakObjaœnienie wybranych terminów 189Jung, Perls, Reich wywiod³y z psychoanalizy nowe, niezale¿nenurty psychoterapii o wielkiej sile oddzia³ywania.W ostatnimtrzydziestoleciu psychoanaliza prze¿ywa renesans dziêki odkry-ciom na temat wczeœniejszych jeszcze ni¿ opisywane przez Freudamechanizmów rozwoju emocjonalnego od chwili narodzin dotrzeciego roku ¿ycia (rozwojowa psychologia ego i teoria „relacjiz obiektem").Nawi¹zuje do nich równie¿ Bioenergetyka, Bio-synteza i Biodynamika - wiod¹ce kierunki somatycznej psycho-terapii.W pierwszych pracach prekursorów psychoanalizy Freudai Ferenziego, a tak¿e u Adlera, znajdujemy odniesienia do cia³ai energii, które podj¹³ i konsekwentnie rozwin¹³ Wilhelm Reich.Bioenergetyka Lowena nawi¹zuje do psychoanalizy w wyjaœnia-niu zaburzeñ emocjonalnych, jednak¿e metodyka pracy Lowenaobejmuje (za Reichem) aktywny kontakt terapeutyczny z cia³empacjenta i w zasadniczy sposób odbiega od kanonów psychoana-litycznej kozetki.Przeniesienie - relacja pacjenta z terapeut¹ w³¹cznie z projekcjamii przenoszonymi z dzieciñstwa nierealistycznymi oczekiwaniami,p³yn¹cymi z poziomu struktury charakteru.Przeciwprzeniesienie - przeniesienie ze strony terapeuty wobec pa-cjenta (te¿ jest mo¿liwe i podlega tak zwanej superwizji, tzn
[ Pobierz całość w formacie PDF ]