Filozofia Richard Popkin Avrum Stroll

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pewna krytyka pragmatyzmuPomimo oczywistej si�y pragmatyzmu oraz jego sukcesu w USA, kilku filozofówprzeciwstawi�o si� tej teorii.Zaatako-Pewna krytyka pragmatyzmu 473wali podstawowe za�o�enie pragmatyzmu dotycz�ce tego, co konstytuuje wiedz�prawdziw�, i postawili pytanie, czy rzeczy�wi�cie mo�na ocenia� idee wkategoriach tego, czy si� spraw�dzaj� czy nie.Na mocy czego wolno namstwierdzi�, �e jaka� idea si� sprawdzi�a? Rozwa�aj�c przytoczony uprzednioprzy�k�ad cz�owieka, który s�dzi�, �e sposobem na rozwi�zanie jego trudno�cifinansowych b�dzie obrabowanie banku, zauwa�yli��my, �e �atwo mo�na doj�� downiosku, i� rozwi�zanie to jest �s�uszne", i nie mo�na zaprzeczy�, �e zdarzy�si� mog� sytuac�je, w których ono zadzia�a.Próbuj�c poradzi� sobie z t�anomali�, pragmaty�ci stwierdzali, �e powinno si� wzi�� pod rozwag� nie tylkobezpo�rednie konsekwencje, ale tak�e skutki bardziej dalekosi�ne.W odpowiedzina to krytycy podkre�lali, �e nie mo�na by� do ko�ca pewnym, czy jaka� idea si�sprawdzi�a, bowiem skutków dalekosi�nych, mog�cych wyda�rzy� si� w nieznanejprzysz�o�ci, nie sposób przewidzie�.W ja�kim� okresie idea mo�e dzia�a�skutecznie, w innym nieskutecz�nie, by potem znów odnosi� sukcesy.Trzeba byzatem czeka� niesko�czenie d�ugo, aby móc oceni� konsekwencje danegoprzekonania i okre�li�, czy si� sprawdzi�o.Co wi�cej, taka ocena nie jestmo�liwa, je�li nie istnieje jakie� kryterium, do którego mo�na by si� odwo�a�.Pragmaty�ci jednoznacznie odrzucaj� istnienie takich kryteriów.Co to znaczy,�e co� �funkcjonuje", �e co� si� �sprawdza"? Czy ma si� wówczas na my�li co�,co si� sprawdza dla jednostki, dla danego spo�ecze�s�twa, dla ludzko�ci, czymo�e jeszcze co� innego? Potrzeba nam pewnej kompetencji moralnej, idei tego,co dobre, i tego, co z�e, po��dane i niepo��dane, jakiego� poj�cia celów, abywiedzie�, co znaczy powiedzie�, �e co� si� sprawdza lub nie.Pragmatysta chce,aby�my równie� nasze etyczne dyskusje rozstrzygali w ten sam sposób, tzn.przezodwo�anie si� do warto�ci wymiennej; postrzega �dobro" jako synonim tego, co�si� sprawdza", przez co odrzuca wa�no�� wszelkich innych kryteriów iuniemo�liwia rozstrzygni�cie, co si� rzeczywi�cie sprawdza.Ponadto, utrzymuj� niektórzy krytycy, mierz�c funkcjono�wanie danej ideisatysfakcj�, któr� owe przekonania przynosz� ludziom, czynimy zarównosubiektywne idiosynkrazje, jak474 Filozofia wspó�czesnai preferencje wobec prawdy i fa�szu.Niektórym mo�e podoba� si� twierdzenie, �eksi�yc jest zrobiony z zielonego sera, ale czy czyni to ten pogl�d prawdziwym?Krytycy twierdz�, �e pragmaty�ci mieszaj� ludzkie problemy i uczucia, którecz�sto stanowi� element naszych postaw wobec rozmaitych idei, z me�rytoryczn�zawarto�ci� samych idei oraz czyni� z ludzkich �rozstrzygni��" ostateczny celwszelkich docieka�, zamiast szuka� wiedzy obiektywnie prawdziwej.W odpowiedzi na te zarzuty pragmaty�ci podkre�laj�, �e nie istnieje sposóbszukania prawdy lub fa�szu teorii czy przekona� poza rozwa�aniem ich wkategoriach ich oddzia�ywania na ludzi, oraz �e ich krytycy wprowadzaj�niezrozumia�e i sztucz�ne standardy nie maj�ce nic wspólnego z rzeczywistymiprob�lemami ludzkiego do�wiadczenia.Filozofia analityczna (analiza filozoficzna) Czym jest filozofia?Cho� w cywilizacji Zachodu filozofuje si� od dwudziestu pi�ciu wieków, w�a�ciwaistota filozofii wci�� jest przedmiotem dys�kusji.Filozofia powsta�a jakoosobliwa mieszanina nauko�wych, teologicznych, magicznych i etycznych�wyja�nie�" zwy�k�ych i niezwyk�ych cech naszego �wiata.My�licielewczesno-greccy, tacy jak Tales, Heraklit, Anaksaagoras, Pitagoras i in�ni,uwa�ali filozofi� za co�, za co my uznajemy wspó�czesn� nauk�.Zak�adali, �edzi�ki refleksji filozoficznej ods�oni si� przed nimi natura �wiata.Tales naprzyk�ad g�osi� pomys�ow� hipotez� dotycz�c� fundamentalnej strukturywszech�wiata.Uwa�a�, �e wszystkie przedmioty s� wariacjami jednegopod�stawowego sk�adnika � wody.Bowiem woda, twierdzi�, je�li siej� podgrzeje,staje si� par�, a zatem wszelkie byty o naturze gazowej, takie jak atmosfera,mog� zosta� opisane jako roz�rzedzona woda; woda w jej stanie naturalnym jestp�ynem, a zatem wszystkie rzeczy p�ynne musz� by� zbudowane z niej; po trzecieza�, je�li wod� si� odpowiednio och�odzi, staje si�Filozofia analityczna (analiza filozoficzna) 475cia�em sta�ym � lodem.Wydaje si� zatem wiarygodne, �e wszystkie cia�a sta�emusz� by� skondensowan� postaci� wody.Tales, na podstawie minimalnejfaktycznej wiedzy i dzi�ki refleksji, wysun�� swoj� hipotez� t�umacz�c� gazowe,p�ynne i sta�e cechy �wiata.Jego nast�pcy, pos�uguj�c si� w istocie t� sam� metod� (tj.refleksj�) g�osilijeszcze �mielsze teorie.Na przyk�ad Demokryt stworzy� niedojrza�� wersj�teorii atomistycznej oko�o 2000 lat przed tym, gdy staranne badania naukowemog�y dostarczy� empirycznego potwierdzenia.Wraz ze wzrostem ludzkiejcieka�wo�ci �wiata oraz rozwojem wiedzy o nim wyja�nienia stawa�y si� corazbardziej skomplikowane i coraz bardziej satysfakcjonuj�ce.Z czasem badanieprzyrody wy��czy�o si� z filozofii, co doprowa�dzi�o do powstania nowejdyscypliny, zwanej �nauk�".Trzeba podkre�li�, i� jest to stosunkowo noweosi�gni�cie.Jeszcze pod koniec XIX wieku uniwersyteckie wyk�ady np.z fizykiokre�lano mianem �filozofii przyrody" [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum