Bergson H. Smiech

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Schemat powy�szy nale�a�oby wype�ni� szcze�gó�ow� argumentacj� i przyk�adami z�ycia oraz ró�nych dziedzin sztuki.Filozoficzna koncepcja, nawet rozwini�ta,nie wyczerpuje problematyki komizmu.Analiza tych samych gatunkówarty�stycznych oraz rozwa�enie przydatno�ci tych sa�mych chwytów komicznych(powiedzmy � karykatury, parodii, kpiny, ironii i burleski) w poduk�adach np.la i Ic albo Ic i lic by�aby szczególnie instruktywna.Pozwoli�aby bowiemstwierdzi� wzgl�dn� niezale�no�� owych gatunków i �rodków artystycznych, azarazem ustanowi� ich zawis�o�� i pochodno�� od filozoficznego rozumie�niazjawiska komizmu.�miech ma pod�o�e przede wszystkim bio-fizjologiczne i psychologiczne.�miejemysi� w ró��ny sposób i oczywiste jest, �e weso�o�� nie zamyka si� w regionachrozwa�anej tu �wiadomo�ci ko�micznej czy krótko komizmu.Nic te� bardziejzrozumia�ego jak opór czytelnika przeciw kon�cepcji Bergsonowskiej i tymwi�kszy przeciw moim zaledwie naszkicowanym pomys�om.Mo�na powo�a� si� na fakt, �e �mieszne s� dla wielu osób zjawiskanajtrywialniejsze i najb�ah-sze (np.ochlapywanie si� tortami w starych39filmach) albo �e wy�ywaj�c aspo�eczne instynkty niektórzy dostrzegaj� komizm wcudzej brzydocie i cudzym kalectwie.Przyk�ady te k�óc� si� z przed�stawion�przeze mnie analiz�, zw�aszcza za� sta�wiaj� pod znakiem zapytania zwi�zekkomizmu z filozoficzn� zadum� nad �wiatem i egzystencj� ludzk�.Czytelnik mo�erównie� zakwestionowa� nierozró�nianie �mieszno�ci i komizmu oraziiic-wydzielenie humoru czy satyry jako zjawisk odr�bnych.Mo�e wreszcie sam�ywio� komiczny dostrzec w czym� zupe�nie innym b�d� orzec, i� zaisterozs�dniej zaniecha� dyskursów nudnych dla� i ja�owych o tym zagadkowymzjawisku, które nale�y przyj�� jako dar analogiczny do nie daj�cego si� opisa�pi�kna krajobrazu.Moje komentarze do Bergsona oraz w�asne wywody nie uchylaj� takich reakcjiczytelni�czych.Wr�cz przeciwnie, zak�adaj�, �e dyskusja jest niesko�czona.Postuluj� jedynie � poniewa� komizm �ywi si� ca�ym naszym istnieniem � i� dlaka�dego stanowiska w tej kwestii dobrze jest mie� racje wsparte na koncepcjifilozoficznej.Stefan MorawskiListopad 1975HENRIBergson�miechEsej o komizmiewaP r z e d m oStudium niniejsze zawiera trzy rozprawy o �miechu (a raczej o �miechuspecjal�nie wywo�anym przez komizm), og�o�szone ongi� przeze mnie w �Revue deParis" *\ Gdy je zebra�em w jednym tomie, zada�em sobie pytanie, czy� niepowinie�nem dog��bnie zbada� pogl�dów swoich poprzedników i podda� porz�dnejkrytyce ró�ne teorie �miechu.Wyda�o mi si� atoli, �e wywód mój uleg�byniepomiernej kom�plikacji, a jego obszerno�� nie by�aby w �ad�nej proporcji dowagi omawianego tematu.Tak si� zreszt� sta�o, �e uwzgl�dni�em wszystkiezasadnicze definicje komizmu, uwzgl�dni�em wprost lub po�rednio, jakkol�wiekpokrótce, w zwi�zku z takim czy innym przyk�adem przywo�uj�cym któr�� z nich namy�l.Ograniczy�em si� tedy do przedruku rozpraw.Do��czy�em jedynie list�g�ównych*' �Revue de Paris" l i 15 lutego, l marca 1899 r.(Przyp.aut.).44prac o komizmie, og�oszonych w ci�gu poprzednich lat trzydziestu.Od tego czasu pojawi�y si� nowe prace.Wyd�u�y�a si� te� lista, któr� poni�ejpodaj�.Jednak�e do samego studium �adnych zmian nie wnios�em *J.Oczywi�cienie wskutek tego, jakoby te rozmaite badania nie rzuci�y pod niejednym wzgl�demnowego �wiat�a na zagadnienie komizmu.Moja wszelako metoda, okie�laj�casposoby stwarzania komizmu, odbiega od stoso�wanej na ogó�, a prowadz�cej dopodci�ga�nia efektów komicznych pod nadto szerok� i zbyt uproszczon� formu�� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum