13 (50)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- I to tak�e jest prawd�, moja mamo, �e przeznacza�a� mi� do zada� i losówzupe�nie niepospolitych, wysokich.a tak wszystko skierowywa�a�, abym niemóg� i nie chcia� miesza� si� z szarym t�umem? Czy to jest prawd�, moja mamo?- Tak - odszepn�a.Z powstrzymywan� ci�gle czu�o�ci�, której G�ucha obawa zwalczy� nie mog�a,s�ucha�a jego mowy p�ynnej, pe�nej wdzi�ku i czu�a na swojej r�ce pieszczot�jego r�ki mi�kk�, delikatn�.Takim, jakim przedstawia� si� w tej chwili,�agodny, rzewny, na skrzyd�ach poezji ko�ysz�cy si�, Zygmunt czarowa� j� zawszei nie tylko j� jedn�, bo i t� tak�e dusz� kobiec�, z któr� rozsta� si� on przedgodzin�, a która d�ugo jak ptak upojony k�pa�a si� w tym czarze, i t� drug�,prawie dziecinn� jeszcze duszyczk�, która teraz na dole tego domu ton�a w�zach i trwodze, i - wiele zapewne innych na szerokim �wiecie.- Nieprawda�, mon ador�e maman, �e potem sama wys�a�a� mi� w �wiat szeroki,gdzie wiele lat sp�dzi�em w�ród najwy�szych wykwintów miast, w�ródnajwspanialszych widoków natury, na �onie sztuki.�e przez te lata zupe�nieodwyk�em od tutejszej szaro�ci i pospolito�ci, do których zreszt� i nigdyprzyzwyczajony nie by�em �yj�c w twoim idealnym �wiecie, tak jak zakl�taksi�niczka �y�a w swym kryszta�owym pa�acu? Nieprawda�, moja najlepsza,najrozumniejsza mamo?- Prawda.Ale do czego zmierzasz?- Zmierzam naprzód do tego, aby ci, ma ch�re maman, powiedzie�, �e za wszystko,co wyliczy�em, jestem ci gor�co, niewypowiedzianie wdzi�cznym.Tu pochylony znowu ustami dotkn�� jej kolan.- Nast�pnie do tego, �e przecie� rzecz� jest niepodobn�, zupe�nie niepodobn�,abym po takiej, jak moja, przesz�o�ci, zosta� na zawsze przykuty do tegokawa�ka ziemi, do tych stajen, stodó�, obór.que sais-je? do tego okropnegoJa�monta, który co wieczór przychodzi mi klekta� nad g�ow� o gospodarstwie.do tych.tych.que sais-je? zamaszystych i razem jak nieszcz�cie zn�kanychs�siadów.Czy� to podobna? Moja droga mamo, czy� ktokolwiek, po takiej, jakmoja, przesz�o�ci, wobec takich, jak moja, ambicji i potrzeb mo�e wymaga� tegoode mnie?R�ce szeroko rozpostar�, oczy mu si� troch� szerzej ni� zwykle rozwar�y,zmarszczka przerzn�a czo�o.Silnie do g��bi by� przekonany, �e wymaganie, októrym mówi�, by�oby absolutnie niemo�liwym i niesprawiedliwym.Pani Andrzejowamy�la�a chwil�.Do pewnego stopnia s�uszno�ci skargom syna nie odmawia�a.Pami�ta�a wybornie o swoich w�asnych wstr�tach i nieudolno�ciach.Po chwili znamys�em mówi� zacz�a:- Ciernie twojego po�o�enia rozumiem dobrze.Wszystko to, co wyliczy�e�, czynije dla ciebie trudniejszym, ni� bywa ono dla innych.Jednak, moje dziecko,niczyje �ycie na tej ziemi nie mo�e by� wolnym od usi�owa�, walk, cierpie� ispe�niania trudnych.Pr�dko z krzes�a wstaj�c mow� jej przeci��:- Dzi�kuj�! Mam ju� tych usi�owa�, walk i cierpie� a� nadto dosy�.Utopi�em wnich dwa lata mego �ycia.J'en ai assez!- Gdyby� by� wyj�tkiem.Ale.wszyscy jeste�my nieszcz�liwi.Staj�c przed matk� zapyta�:- Nie jest przecie� �yczeniem mamy, abym pomna�a� poczet nieszcz�liwych?W g�osie jej czu� by�o troch� dr�enia, gdy odpowiedzia�a:- Nie ma na �wiecie matki, która by dziecko swoje nieszcz�liwym widzie�chcia�a, ale ja dla ciebie pomi�dzy niskim szcz�ciem a nieszcz�ciem wznios�ymwybra�abym drugie.- Któ� tu mówi o szcz�ciu niskim? - zarzuci� - czy� przyjemno�ci wyborowychtowarzystw, pi�kno�ci wspania�ej natury, rozkosze sztuki stanowi� niskieszcz�cie?- Najpewniej nie.Poniewa� jednak tu si� urodzi�e�, tu s� twoje obowi�zki, tu�y� musisz.- Dlaczego musz�? - przerwa� - dlaczego musz�?Ale w�a�nie przybyli�my w rozmowie naszej, droga mamo, do punktu, na którymumieszcz� moj� propozycj�.non! moj� najgor�tsz� pro�b�.Zawaha� si� przez chwil�, patem znowu przed matk� siadaj�c znowu pochyli� si�ku jej kolanom i r�k� jej wzi�� w swoje d�onie.Znowu te� pieszczotliwie, zwdzi�kiem, z odcieniem rzewno�ci i poetyczno�ci, mówi� zacz��.Mówi� o tym, abysprzeda�a Osowce, które by�y dziedziczn� jej w�asno�ci�, i aby z nim razem zagranic� wyjecha�a.Mieszka� b�d� w Rzymie, Florencji albo w Monachium, ka�degolata wyje�d�a� w góry lub nad morze.Kapita� osi�gni�ty ze sprzeda�y Osowiec wpo��czeniu z tym, co Klotylda posiada i jeszcze w przysz�o�ci od rodzicówotrzyma, wystarczy im na �ycie, nie zbytkowne wprawdzie, ale dostatnie i bardzoprzyjemne.Zreszt�, on mo�e jeszcze kiedy� i bardzo bogatym zostanie, gdy wotoczeniu stosownym artystyczne natchnienia i zdolno�� twórcz� odzyska.�y� ipodró�owa� b�d� zawsze razem, przyjemno�ci wysokich u�ywa�, wszystkie marzeniaswoje spe�nia�, tylko trzeba, aby wydostali si� st�d koniecznie, aby konieczniei co najpr�dzej wynurzyli si� z tego morza pospolito�ci, nudy i powszechnychz�ych humorów.Z lekka �artowa� zacz��:- Nieprawda�, moja z�ota mamo, �e tu panuje powszechny z�y humor? Wszyscy pokim� albo po czym� p�acz�, zbiedzeni, sk�opotani, przel�knieni.St�d p�yniemelancholia, qui me monte � la gorge i d�awi mi� jak globus histericus t�biedn� pani� Benedyktow�.Raz tylko wyje�d�a�a� za granic�, droga mamo, i to dawno.jeszcze z ojcem.Nie znasz wi�c ró�nicy atmosfer.nie wyobra�asz sobie, ile znalaz�aby� tamrzeczy pi�knych, ciekawych, wznios�ych, prawdziwie godnych twego wykszta�cenia,smaku i rozumu!.Milcza�a.Z g�ow� podniesion� i spuszczonymi powiekami siedzia�a nieruchomo,nie odbieraj�c mu swojej r�ki, która tylko stawa�a si� coraz zimniejsz� isztywniejsz�.Na koniec cicho, ale stanowczo przemówi�a:- Nie uczyni� tego nigdy.Porwa� si� z krzes�a.- Dlaczego? dlaczego?Podnosz�c na niego wzrok g��boki i surowy odpowiedzia�a:- Dlatego w�a�nie, co powiedzia�e�.Dla tej w�a�nie melancholii.- Ale� to jest w�ciek.pardon! kra�cowy idealizm! Kra�cow� idealistk� jeste�,moja mamo! Skazywa� si� na wieczny smutek, kiedy unikn�� go mo�na, przyrasta�do zapad�ego miejsca na kszta�t grzyba, dlatego tylko �e inne grzyby siedzie� wnim musz� - to idealizm bezwzgl�dny, kra�cowy idealizm!Patrz�c mu prosto w oczy zapyta�a:- A ty, Zygmuncie, czy nie jeste� idealist�?On! ale� naturalnie! Uwa�a si� on za idealist� i nie przypuszcza nawet, aby goktokolwiek o materialistyczne zasady albo d��no�ci móg� podejrzywa�.Ale w tymw�a�nie tkwi niemo�no�� pozostawania jego tutaj.Spragniony jest idea�ów iwy�szych wra�e�, a otacza go sama pospolito�� i monotonia.Idealist� zreszt�b�d�c do ascetyzmu sk�onno�ci nie posiada.Fakirem ani kamedu�� zosta� niemo�e.Jest on cz�owiekiem cywilizowanym i posiada potrzeby zaszczepione w niegowraz z cywilizacj�: potrzeby uciech i rozrywek pewnego rz�du, tu do znalezienianiepodobnych.Dla braku wra�e� pracowa� nie mog�c, nie ma tak�e �adnychprzyjemno�ci, a ca�e dnie przep�dza� bez pracy i bez przyjemno�ci jest to �ycieprawdziwie piekielne, od którego oszale� mo�na, nie tylko ju� ze zmartwienia it�sknoty, ale z samej nudy.Unosi� si�.Od dawna ju� pracuj�ce w nim niezadowolenie i zniecierpliwienieteraz, wobec oporu matki gro��cego ruin� jedynemu jego ratunkowemu planowi,nadwer�a�o w nim nawet zwyk�� wykwintno�� form.Wygl�da� daleko mniej�urnalowo ni� zwykle [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum