60 (4)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie widzisz.Otó�za�mienie s�o�ca jest tym samym: mi�dzy s�o�cem a nami staje ksi�yc, zas�aniaojca �wiat�a i robi noc.- I to stanie si� u nas? - spyta� Pentuer.- W miesi�cu Paofi.Pisa�em o tym do faraona my�l�c, �e w zamian z�o�y jak�ofiar� dla naszej zaniedbanej �wi�tyni.Ale on odczytawszy list wy�mia� mnie ikaza� memu pos�a�cowi zanie�� t� nowin� do Herhora.- A Herhor?- Da� nam trzydzie�ci miar j�czmienia.Ten jeden cz�owiek w Egipcie szanujem�dro��; ale m�ody faraon jest lekkomy�lny.- Nie b�d� surowym dla niego, ojcze - wtr�ci� Pentuer.- Ramzes XIII chcepoprawi� dol� ch�opów i rzemie�lników: da im co siódmy dzie� odpoczynek,zabroni bi� ich bez s�du, a mo�e obdaruje ziemi�.- A ja ci mówi�, �e on jest lekkoduch - odpar� rozdra�niony Menes.- Dwamiesi�ce temu pos�a�em mu wielki plan ul�enia pracy ch�opom i.tak�e wy�mia�mnie!.To nieuk i pysza�ek.- Uprzedzasz si�, ojcze.Ale powiedz mi twój plan, a mo�e pomog� wykona� go.- Plan!.- powtórzy� starzec.- To ju� nie plan, ale rzecz.Powsta� z �awy i obaj z Pentuerem poszli do sadzawki w ogrodzie, nad któr�sta�a altana doskonale zas�oni�ta pn�cymi si� ro�linami.W tym budynku znajdowa�o si� wielkie ko�o osadzone na poziomej osi, z mnóstwemwiaderek na obwodzie.Menes wszed� wewn�trz ko�a i zacz�� porusza� nogami.Ko�oobraca�o si�, a wiaderka czerpa�y wod� z sadzawki i wlewa�y j� w koryto stoj�cewy�ej.- Ciekawy przyrz�d! - rzek� Pentuer.- Ale czy zgadniesz: co on mo�e zrobi� dla ludu egipskiego?- Nie.- Wi�c pomy�l, �e to ko�o jest pi�� albo i dziesi�� razy wi�ksze i �e w jegown�trzu, zamiast cz�owieka, chodzi kilka par wo�ów.- Co�.co� wydaje mi si� - wtr�ci� Pentuer - ale jeszcze niedobrze rozumiem.- A to takie proste! - odpar� Menes.- Za pomoc� tego ko�a wo�y lub koniemog�yby czerpa� wod� z Nilu i wlewa� j� do coraz wy�ej le��cych kana�ów.Wtakim za� wypadku pó� miliona ludzi, którzy dzi� pracuj� przy wiadrach, moglibyodpoczywa�.Teraz widzisz, �e m�dro�� wi�cej robi dla ludzkiego szcz�ciaani�eli faraonowie.Pentuer potrz�sn�� g�ow�.- Ile� by na to potrzeba drzewa - rzek� - ile wo�ów, ile paszy!.Zdaje misi�, ojcze, �e twoje ko�o nie zast�pi siódmego dnia odpoczynku.- Widz� - odpowiedzia� Menes wzruszaj�c ramionami - �e nie wysz�y ci na po�ytekdostoje�stwa.Ale cho� straci�e� bystro��, któr� w tobie podziwia�em, poka�� cijeszcze co�.Mo�e kiedy znowu nawrócisz si� do m�dro�ci i gdy ja umr�,zechcesz pracowa� nad ulepszeniem i upowszechnieniem moich wynalazków.Wrócili do pylonu, a Menes pod�o�y� nieco paliwa pod miedziany kocio�ek.Rozdmucha� p�omie� i wkrótce woda zacz�a si� gotowa�.Z kocio�ka wychodzi�a pionowa rura zakryta ci�kim kamieniem.Gdy w kotlezasycza�o, Menes rzek�:- Sta� w tej framudze i patrz.Poruszy� korb� przytwierdzon� do rury i - w jednej chwili ci�ki kamie�wylecia� w powietrze, a komnata nape�ni�a si� k��bami pary.- Dziwo!.- krzykn�� Pentuer.Lecz wnet uspokoiwszy si� zapyta�: - No, a tenkamie� w czym poprawi byt ludu?- Kamie� w niczym - odpowiedzia� ju� zniecierpliwiony m�drzec.- Ale zaprawd�,powiadam ci, i o tym pami�taj: przyjdzie czas, �e ko� i wó� zast�pi� prac�ludzk�, a za� gotuj�ca si� woda zast�pi konia i wo�u.- Ale co ch�opom z tego przyjdzie? - nalega� Pentuer.- Biada mi! - zawo�a� Menes chwytaj�c si� za g�ow�.- Nie wiem, zestarza�e� si�czy zg�upia�e�, ale ju� ch�opi zas�onili przed tob� ca�y �wiat, za�mili ciumys�.Tymczasem gdyby m�drcy mieli tylko ch�opów na wzgl�dzie, powinni by rzuci�ksi�gi i rachunki i zosta� pastuchami!.- Ka�da rzecz musi przynosi� po�ytek - wtr�ci� onie�mielony Pentuer.- Wy, ludzie dworscy - rzek� z gorycz� Menes - cz�sto pos�ugujecie si� dwomamiarami! Kiedy Fenicjanin przyniesie wam rubin lub szafir, nie pytacie, jaki ztego po�ytek, lecz kupujecie klejnot i zamykacie go w skrzyni.Ale gdy m�drzecprzyjdzie do was z wynalazkiem, który móg�by zmieni� posta� �wiata, zarazpytacie: jaki z tego po�ytek?.Wida� strach was ogarnia, a�eby badacz nieza��da� gar�ci j�czmienia za przedmiot, którego nie pojmuje wasz umys�.- Gniewasz si�, ojcze?.Czyli� chcia�em zrobi� tobie przykro��?.- Nie gniewam si�, lecz ubolewam.Jeszcze przed dwudziestoma laty by�o nas wtej �wi�tyni pi�ciu pracuj�cych nad odkryciem nowych tajemnic.Dzi� zosta�em jasam i przez bogi! nie mog� znale�� nie tylko nast�pcy, ale nawet cz�owieka,który by mnie rozumia�.- Z pewno�ci�, ojcze, zosta�bym tu do �mierci, aby pozna� boskie twoje pomys�y- rzek� Pentuer.- Powiedz jednak, czy mog� zamyka� si� dzi� w �wi�tyni, gdywa�� si� losy pa�stwa, szcz�cie ludu prostego - i gdy mój udzia�.- Wp�ynie na losy pa�stwa i kilku milionów ludu?.- przerwa� szyderczo Menes.- O wy, doros�e dzieci w infu�ach i �a�cuchach dostojników!.Dlatego �e wolnowam zaczerpn�� wody z Nilu, zaraz wam si� zdaje, �e mo�ecie powstrzyma� przybóralbo odp�yw rzeki.Zaprawd�, inaczej nie my�li owca, która id�c za stadem wyobra�a sobie, �e onaje pop�dza!- Ale� pomy�l tylko, nauczycielu.M�ody faraon ma serce pe�ne szlachetno�ci,chce da� ludowi siódmy dzie� wypoczynku, sprawiedliwy s�d, a nawet ziemi�.Menes potrz�sn�� g�ow�.- Wszystko to - mówi� - s� rzeczy znikome.M�odzi faraonowie starzej� si�, alud.Lud mia� ju� nieraz siódmy dzie� odpoczynku i ziemi�, a potem jetraci�.Ach, gdyby� tylko to zmieni�o si�!.Ile� od trzech tysi�cy latprzesun�o si� nad Egiptem dynastii i kap�anów, ile miast i �wi�ty� upad�o wgruzy, ba! nawet naros�y nowe warstwy ziemi.Wszystko zmieni�o si� z wyj�tkiem tego, �e dwa i dwa jest cztery, �e trójk�tjest po�ow� prostok�ta, �e ksi�yc mo�e zakry� s�o�ce, a gotuj�ca si� wodawyrzuca kamie� w powietrze.W znikomym �wiecie trwa i zostaje sama tylko m�dro��.� biada temu, kto dlarzeczy mijaj�cych jak ob�oki opuszcza wiekuiste! Jego serce nigdy nie zaznaspokoju, a umys� b�dzie ko�ysa� si� jak czó�no podczas wichru.- Bogowie mówi� przez twoje usta, nauczycielu - odpar� po namy�le Pentuer - alezaledwo jeden cz�owiek na miliony mo�e sta� si� ich naczyniem.I dobrze takjest.Bo co by by�o, gdyby ch�opi ca�e noce patrzyli w gwiazdy, �o�nierzerobili rachunki, a dostojnicy i faraon, zamiast rz�dzi�, wyrzucali kamienie zapomoc� gotuj�cej si� wody? Zanim ksi�yc raz obszed�by ziemi�, wszyscymusieliby pomrze� z g�odu.�adne te� ko�o ani kocio�ek nie obroni�by krajuprzed napadem barbarzy�ców ani wymierzy�by sprawiedliwo�ci pokrzywdzonym.Wi�c - zako�czy� Pentuer - chocia� m�dro�� jest jak s�o�ce, krew i oddech, niemo�emy jednak wszyscy by� m�drcami.Na te s�owa Menes ju� nic nie odpowiedzia�.Kilka dni przep�dzi� Pentuer w �wi�tyni boskiej Nut, lubuj�c si� ju� towidokiem piaszczystego morza, ju� to �yznej doliny Nilu.Razem z Menesemprzypatrywa� si� gwiazdom, ogl�da� ko�o do czerpania wody, czasami chodzi� wstron� piramid.Podziwia� ubóstwo i geniusz swego nauczyciela, lecz w duchumówi�:"Menes jest niezawodnie bogiem wcielonym w cz�owiecz� posta� i dlatego nie dbao �ycie ziemskie.Jego za� ko�o do czerpania wody nie przyjmie si� w Egipcie,bo naprzód brak nam drzewa, a po wtóre do poruszania takich kó� trzeba by mie�ze sto tysi�cy wo�ów.A gdzie dla nich pasza, cho�by w Górnym Egipcie?." [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download | pobieranie | ebook | pdf | do ÂściÂągnięcia

Archiwum